Chó con mới sinh mong manh như một nhúm bông vậy đó, cần được nâng niu và chăm sóc đặc biệt. Trong những ngày đầu đời quý báu, nguồn dinh dưỡng quan trọng nhất, gần như là yếu tố sống còn, chính là sữa mẹ. Sữa mẹ cung cấp đầy đủ dưỡng chất, kháng thể cần thiết để các bé phát triển và chống lại bệnh tật. Tuy nhiên, không phải lúc nào mọi chuyện cũng suôn sẻ. Đôi khi, chó mẹ không đủ sữa, bị ốm, hoặc tệ hơn là chó con bị bỏ rơi mồ côi. Lúc này, Sữa Cho Chó Mới Sinh chính là “phao cứu sinh” duy nhất. Việc lựa chọn và sử dụng đúng loại sữa thay thế không chỉ giúp chó con tồn tại mà còn đặt nền móng vững chắc cho sự phát triển sau này. Hãy cùng Shop Thú Cưng tìm hiểu sâu hơn về vai trò quan trọng của loại sữa đặc biệt này nhé.
Tại Sao Chó Con Mới Sinh Cần Sữa Chuyên Biệt?
Chắc hẳn nhiều người sẽ thắc mắc, tại sao không dùng sữa tươi thông thường hay sữa bột em bé cho chó con? Đây là một câu hỏi rất hay và cực kỳ quan trọng. Câu trả lời nằm ở sự khác biệt cơ bản về thành phần dinh dưỡng giữa sữa của các loài động vật.
Sữa Chó Mẹ Có Gì Đặc Biệt?
Sữa chó mẹ, đặc biệt là sữa non trong 24-48 giờ đầu sau sinh, là một “kho báu” dinh dưỡng và miễn dịch không gì sánh bằng. Sữa non chứa lượng kháng thể khổng lồ (globulin miễn dịch) giúp chó con non nớt chống lại các mầm bệnh nguy hiểm mà hệ miễn dịch của chúng chưa kịp phát triển. Ngoài ra, sữa chó mẹ có hàm lượng protein và chất béo rất cao, phù hợp với tốc độ tăng trưởng vượt trội của chó con so với trẻ em hay các loài động vật khác. Lượng đường lactose (đường sữa) trong sữa chó mẹ lại thấp hơn đáng kể so với sữa bò hay sữa công thức cho người. Đây là lý do quan trọng nhất khiến sữa bò hoặc sữa người có thể gây rối loạn tiêu hóa nghiêm trọng, tiêu chảy ở chó con, thậm chí đe dọa tính mạng.
Nguy Hiểm Khi Sử Dụng Sữa Không Phù Hợp
Việc cho chó con uống sữa không chuyên biệt tiềm ẩn nhiều rủi ro:
- Rối loạn tiêu hóa: Hàm lượng lactose cao gây khó tiêu, đầy hơi, tiêu chảy. Tình trạng tiêu chảy ở chó con mất nước rất nhanh và nguy hiểm.
- Thiếu hụt dinh dưỡng: Sữa không chuyên biệt không cung cấp đủ protein, chất béo, vitamin và khoáng chất theo tỷ lệ cần thiết cho sự phát triển nhanh chóng của chó con.
- Thiếu kháng thể: Sữa không phải sữa non của chó mẹ không có kháng thể, khiến chó con dễ mắc bệnh truyền nhiễm.
- Ngộ độc: Một số thành phần trong sữa người hoặc sữa động vật khác có thể độc hại đối với chó con.
Chính vì những lý do này, việc sử dụng sữa cho chó mới sinh được bào chế riêng là điều kiện tiên quyết khi chó con không được bú mẹ đầy đủ. Nó mô phỏng gần nhất thành phần của sữa chó mẹ, đảm bảo cung cấp dinh dưỡng và hỗ trợ tiêu hóa tối ưu. Tương tự như việc tìm hiểu về sữa cho chó con mới sinh, việc nắm vững kiến thức về sữa thay thế là vô cùng cần thiết.
Khi Nào Cần Sử Dụng Sữa Cho Chó Mới Sinh?
Không phải cứ thấy chó con yếu là cho uống sữa ngoài ngay. Việc bú mẹ là ưu tiên hàng đầu. Chỉ khi gặp các trường hợp bất khả kháng sau đây, bạn mới nên cân nhắc sử dụng sữa thay thế:
- Chó mẹ chết hoặc bỏ con: Trường hợp đáng tiếc nhất, chó con hoàn toàn mồ côi và cần được nuôi bộ hoàn toàn.
- Chó mẹ ít sữa hoặc mất sữa: Do sức khỏe yếu, dinh dưỡng kém, hoặc các vấn đề khác khiến chó mẹ không sản xuất đủ sữa cho đàn con, đặc biệt là đàn đông.
- Chó mẹ bị bệnh: Nếu chó mẹ mắc các bệnh truyền nhiễm hoặc đang dùng thuốc có thể ảnh hưởng đến sữa, việc cách ly chó con và nuôi bộ là cần thiết.
- Chó con quá yếu hoặc bị bỏ lại: Trong đàn đông, có những bé còi cọc, yếu ớt, không tranh giành được với các anh chị em khỏe mạnh hơn, dẫn đến không bú đủ sữa.
- Chó con bị tách khỏi mẹ quá sớm: Vì lý do nào đó (mua bán, cho tặng), chó con chưa đủ tuổi cai sữa đã bị tách khỏi mẹ.
Trong mọi trường hợp, nếu có thể, hãy cố gắng cho chó con bú sữa non của chó mẹ trong 24-48 giờ đầu tiên. Giai đoạn này vô cùng quan trọng cho hệ miễn dịch. Nếu chó mẹ không có sữa non, cần tìm mua sữa non chuyên dụng cho chó hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ thú y.
Loại Sữa Nào Tốt Nhất Cho Chó Mới Sinh?
Thị trường hiện nay có khá nhiều sản phẩm sữa cho chó mới sinh. Việc lựa chọn loại nào tốt nhất phụ thuộc vào nhiều yếu tố như thương hiệu, thành phần, giá cả, và quan trọng nhất là sự phù hợp với từng bé chó con.
Tiêu Chí Lựa Chọn Sữa Thay Thế
Khi chọn sữa cho chó con, hãy chú ý đến các tiêu chí sau:
- Công thức dành riêng cho chó con: Đây là tiêu chí quan trọng nhất. Sản phẩm phải ghi rõ “milk replacer for puppies” hoặc “sữa thay thế cho chó con”.
- Thành phần dinh dưỡng:
- Protein và chất béo cao: Phù hợp với nhu cầu năng lượng và tăng trưởng nhanh của chó con. So sánh hàm lượng protein và chất béo trên nhãn sản phẩm.
- Ít Lactose: Hàm lượng lactose phải thấp để tránh gây tiêu chảy.
- Bổ sung vitamin và khoáng chất: Đảm bảo chó con nhận đủ vi chất cần thiết cho sự phát triển xương, răng và các cơ quan khác.
- Bổ sung men tiêu hóa hoặc lợi khuẩn: Giúp hỗ trợ hệ tiêu hóa non nớt của chó con hấp thu dinh dưỡng tốt hơn.
- Dạng bào chế:
- Dạng bột: Phổ biến hơn, tiện lợi để bảo quản và pha lượng vừa đủ.
- Dạng nước pha sẵn: Tiện lợi khi sử dụng ngay, nhưng giá thường cao hơn và cần bảo quản lạnh sau khi mở.
- Thương hiệu uy tín: Chọn sản phẩm từ các thương hiệu có tên tuổi, được nhiều người tin dùng và có phản hồi tốt.
- Hạn sử dụng: Luôn kiểm tra hạn sử dụng trước khi mua và dùng.
Các Thương Hiệu Sữa Thay Thế Phổ Biến
Hiện nay, trên thị trường có một số thương hiệu sữa cho chó mới sinh được đánh giá cao, ví dụ như:
- PetLac (PetAg): Đây là một trong những thương hiệu sữa thay thế cho thú cưng rất nổi tiếng trên thế giới. Công thức PetLac được thiết kế để cung cấp dinh dưỡng gần giống với sữa chó mẹ, dễ tiêu hóa.
- Esbilac (PetAg): Tương tự PetLac, Esbilac cũng là sản phẩm chủ lực của PetAg, thường được coi là “tiêu chuẩn vàng” trong việc nuôi bộ chó con. Sản phẩm có cả dạng bột và dạng lỏng pha sẵn.
- Royal Canin BabyDog Milk: Sản phẩm của thương hiệu Royal Canin nổi tiếng, công thức đặc biệt cho chó con từ sơ sinh đến cai sữa, tập trung vào sự phát triển hệ tiêu hóa và miễn dịch.
- Bio-Milk For Dog: Một số sản phẩm sữa non hoặc sữa thay thế từ các thương hiệu khác cũng có mặt trên thị trường, cần kiểm tra kỹ thành phần và nguồn gốc.
Lời khuyên là nên tham khảo ý kiến bác sĩ thú y hoặc những người có kinh nghiệm nuôi chó con để chọn loại sữa phù hợp nhất với tình trạng và giống chó của bạn.
Một chú chó con nhỏ xíu đang ngậm bình sữa chuyên dụng, mắt lim dim bú ngon lành trong vòng tay người chăm sóc, cho thấy cảnh nuôi bộ thành công
Hướng Dẫn Pha Và Cho Chó Con Bú Sữa Thay Thế Đúng Cách
Việc pha và cho bú đúng cách là yếu tố then chốt quyết định chó con có hấp thu được dinh dưỡng và phát triển khỏe mạnh hay không. Sai lầm trong khâu này có thể gây sặc sữa, viêm phổi, đầy hơi, hoặc suy dinh dưỡng.
Chuẩn Bị Dụng Cụ Cần Thiết
Trước khi bắt đầu, hãy chuẩn bị đầy đủ:
- Bình sữa cho chó con: Có loại bình chuyên dụng với núm vú nhỏ mềm, phù hợp với miệng chó con. Có thể dùng bình sữa trẻ em loại nhỏ nhất nếu núm vú đủ mềm và có thể điều chỉnh được lỗ tiết sữa.
- Xi lanh hoặc ống nhỏ giọt: Dùng cho những bé quá yếu, chưa ngậm được bình hoặc bú kém.
- Sữa thay thế cho chó con: Chọn loại đã quyết định sử dụng.
- Nước ấm: Sử dụng nước đun sôi để nguội đến khoảng 37-38 độ C (bằng nhiệt độ cơ thể).
- Bát sạch hoặc cốc đong: Để pha sữa.
- Khăn sạch hoặc giấy ăn: Để lau miệng chó con sau khi bú.
- Cân tiểu ly (tùy chọn): Để theo dõi cân nặng hàng ngày của chó con.
Các Bước Pha Sữa
Hãy tuân thủ hướng dẫn trên bao bì sản phẩm sữa thay thế. Công thức pha có thể khác nhau giữa các loại sữa. Tuy nhiên, nguyên tắc chung là:
- Đun sôi nước và để nguội: Đến nhiệt độ khoảng 37-38 độ C. KHÔNG dùng nước nóng hoặc lạnh quá.
- Đong lượng sữa bột và nước chính xác: Sử dụng muỗng đong kèm theo hoặc theo tỷ lệ ghi trên bao bì. Đong gạt ngang sữa bột, không nén chặt.
- Cho sữa bột vào nước ấm: Khuấy nhẹ hoặc lắc đều (đối với bình có nắp) cho sữa tan hoàn toàn, không vón cục.
- Kiểm tra nhiệt độ sữa: Nhỏ vài giọt sữa lên mu bàn tay. Sữa ấm vừa phải, không nóng quá, không lạnh quá là được. Nhiệt độ sữa lý tưởng gần bằng nhiệt độ cơ thể chó mẹ.
Lưu ý: Chỉ pha đủ lượng sữa cho một lần bú. Sữa đã pha nên dùng hết trong vòng 1 giờ ở nhiệt độ phòng hoặc bảo quản trong tủ lạnh tối đa 24 giờ (nhưng nên hâm ấm lại trước khi dùng và không hâm lại nhiều lần).
Hướng Dẫn Cho Chó Con Bú
Đây là bước quan trọng nhất, đòi hỏi sự kiên nhẫn và cẩn thận.
- Tạo môi trường ấm áp và yên tĩnh: Chó con rất nhạy cảm với nhiệt độ. Đảm bảo chỗ nằm của chúng đủ ấm.
- Giữ chó con đúng tư thế: Đặt chó con nằm sấp, đầu hơi ngẩng cao, giống như khi chúng bú mẹ. KHÔNG bao giờ cho chó con nằm ngửa để bú bình như em bé, điều này rất dễ khiến chúng sặc sữa và sữa đi vào phổi.
- Kiểm tra núm vú/ống xi lanh:
- Với bình sữa: Lỗ ở núm vú cần vừa phải. Khi dốc ngược bình, sữa nên nhỏ thành giọt từ từ chứ không chảy thành dòng hoặc quá chậm. Có thể dùng kim tiệt trùng hơ nóng để tạo lỗ nếu cần.
- Với xi lanh: Kéo nhẹ piston để hút sữa vào.
- Đưa núm vú/xi lanh vào miệng chó con: Nhẹ nhàng chạm núm vú vào môi chó con để kích thích phản xạ bú. Khi chó con bắt đầu ngậm và bú, giữ bình hơi nghiêng để sữa luôn đầy núm vú, tránh cho chó con nuốt phải không khí.
- Cho bú từ từ: Quan sát xem chó con có bú nuốt bình thường không. Nếu thấy sữa trào ra mũi, dừng lại ngay, lau sạch và điều chỉnh tư thế hoặc tốc độ sữa chảy.
- Theo dõi lượng sữa: Cho chó con bú cho đến khi thấy bụng chúng hơi căng và chúng ngừng bú. Không ép bú quá nhiều.
- Giúp chó con ợ hơi: Sau khi bú, bế chó con dựng đứng dựa vào vai bạn, nhẹ nhàng vuốt lưng từ dưới lên để giúp chúng ợ hơi, giống như làm cho em bé. Điều này giúp giảm đầy hơi.
- Kích thích bài tiết: Chó con mới sinh không tự đi vệ sinh được, cần chó mẹ liếm để kích thích. Sau mỗi cữ bú, dùng khăn mềm hoặc bông gòn ẩm, ấm lau nhẹ vùng bụng dưới và bộ phận sinh dục của chó con để kích thích chúng đi tiểu và đại tiện. Thực hiện đến khi chúng đi xong. Bước này cực kỳ quan trọng!
Lịch Trình Bú Sữa
Tần suất và lượng sữa cho chó con bú phụ thuộc vào độ tuổi và cân nặng của chúng. Quy tắc chung là bú ít và thường xuyên.
- 0-1 tuần tuổi: Bú 2-3 tiếng một lần, cả ngày lẫn đêm. Tổng lượng sữa hàng ngày khoảng 15-20 ml cho mỗi 100 gram cân nặng.
- 1-2 tuần tuổi: Bú 3-4 tiếng một lần. Tổng lượng sữa hàng ngày khoảng 20-22 ml cho mỗi 100 gram cân nặng.
- 2-3 tuần tuổi: Bú 4-5 tiếng một lần. Tổng lượng sữa hàng ngày khoảng 22-24 ml cho mỗi 100 gram cân nặng.
- 3-4 tuần tuổi: Bú 5-6 tiếng một lần. Có thể bắt đầu tập liếm sữa từ đĩa cạn. Tổng lượng sữa hàng ngày khoảng 24-26 ml cho mỗi 100 gram cân nặng.
Lưu ý: Đây chỉ là gợi ý. Quan sát tình trạng và sự phát triển của chó con là cách tốt nhất để điều chỉnh lượng sữa. Chó con bú đủ sẽ ngủ yên, tăng cân đều đặn, bụng hơi căng nhưng không cứng hoặc chướng. Tham khảo hướng dẫn cụ thể trên bao bì sữa hoặc ý kiến bác sĩ thú y.
Việc chăm sóc và nuôi bộ chó con bằng sữa cho chó mới sinh đòi hỏi nhiều công sức, đặc biệt là việc thức đêm cho bú. Nhưng nhìn các bé lớn lên từng ngày là niềm hạnh phúc vô bờ bến. Duy trì vệ sinh sạch sẽ trong quá trình cho bú và môi trường sống cũng góp phần quan trọng vào sức khỏe của các bé. Bệnh tật ở chó con lây lan rất nhanh, đôi khi chỉ cần lơ là vệ sinh là có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Để đảm bảo sức khỏe tổng thể cho thú cưng, việc phòng ngừa ký sinh trùng như ve, rận cũng không kém phần quan trọng. Bạn có thể tìm hiểu thêm về cách phòng và thuốc trị ve chó tận gốc để bảo vệ các bé ngay từ nhỏ khi chúng bắt đầu tiếp xúc với môi trường bên ngoài hoặc vật nuôi khác trong nhà.
Dấu Hiệu Nhận Biết Chó Con Bú Đủ Và Khỏe Mạnh
Làm sao để biết chó con mình đang được nuôi dưỡng tốt và phát triển bình thường? Hãy quan sát các dấu hiệu sau:
- Ngủ yên sau khi bú: Chó con bú đủ sẽ cảm thấy no nê, ấm áp và nhanh chóng chìm vào giấc ngủ sâu. Nếu chúng quấy khóc, rên rỉ sau khi bú, có thể là chúng chưa no, bị lạnh, hoặc khó chịu ở bụng.
- Tăng cân đều đặn: Đây là chỉ số quan trọng nhất. Chó con khỏe mạnh sẽ tăng cân hàng ngày. Nên cân chó con vào cùng một thời điểm mỗi ngày để theo dõi. Sự tăng cân chậm hoặc sụt cân là dấu hiệu đáng báo động.
- Da dẻ hồng hào, ấm áp: Chó con đủ sữa và đủ ấm sẽ có da hồng hào, không tái nhợt, sờ vào thấy ấm (không nóng sốt hoặc lạnh ngắt).
- Linh hoạt: Mặc dù mới sinh, chó con khỏe mạnh vẫn có sự phản xạ, cựa quậy, và tìm kiếm nguồn nhiệt/nguồn sữa khi bị kích thích.
- Bài tiết đều đặn: Sau khi được kích thích, chó con đi tiểu nước trong, đi ngoài phân sệt màu vàng (màu phân sữa). Phân lỏng, có bọt, màu khác thường hoặc có mùi hôi là dấu hiệu rối loạn tiêu hóa.
- Bụng hơi tròn sau khi bú: Bụng hơi căng nhưng không cứng hoặc phình to bất thường.
Nếu chó con có các dấu hiệu ngược lại như quấy khóc liên tục, không tăng cân, sụt cân, tiêu chảy nặng, bỏ bú, lạnh lẽo, hoặc có các triệu chứng bất thường khác, hãy liên hệ ngay với bác sĩ thú y. Chó con yếu đi rất nhanh.
Những Vấn Đề Thường Gặp Khi Nuôi Bộ Chó Con Và Cách Khắc Phục
Nuôi bộ chó con bằng sữa cho chó mới sinh không phải lúc nào cũng dễ dàng. Có một số vấn đề phổ biến bạn có thể gặp phải:
Chó con không chịu bú bình
- Nguyên nhân: Chưa quen núm vú, núm vú cứng hoặc lỗ nhỏ/to quá, sữa quá nóng/lạnh, chó con quá yếu hoặc đang bị bệnh.
- Cách khắc phục:
- Kiểm tra nhiệt độ sữa và độ mềm của núm vú.
- Nhẹ nhàng kích thích phản xạ bú bằng cách nhỏ một giọt sữa vào miệng hoặc xoa nhẹ vùng gốc đuôi.
- Kiên nhẫn thử lại. Nếu chó con quá yếu, dùng xi lanh bơm sữa từ từ từng giọt vào miệng.
- Kiểm tra dấu hiệu bệnh khác. Nếu nghi ngờ, đưa đi bác sĩ thú y.
Chó con bị sặc sữa
- Nguyên nhân: Cho bú sai tư thế (nằm ngửa), lỗ núm vú quá to, bơm sữa xi lanh quá nhanh.
- Cách khắc phục:
- Dừng cho bú ngay lập tức.
- Giữ chó con chúc đầu xuống một chút để sữa chảy ra ngoài.
- Lau sạch mũi và miệng.
- Quan sát hô hấp. Nếu ho, khó thở kéo dài, khò khè, cần đưa đi bác sĩ thú y ngay lập tức vì có nguy cơ viêm phổi do sặc sữa.
Chó con bị đầy hơi
- Nguyên nhân: Nuốt phải không khí khi bú, sữa không phù hợp, pha sữa sai tỷ lệ, không được ợ hơi sau khi bú.
- Cách khắc phục:
- Đảm bảo bình sữa luôn đầy sữa ở núm vú khi cho bú.
- Giúp chó con ợ hơi sau mỗi cữ bú.
- Pha sữa đúng theo hướng dẫn.
- Nếu đầy hơi kéo dài, bụng cứng, chó con khó chịu, rên rỉ, bỏ bú, cần tham khảo ý kiến bác sĩ thú y. Có thể cần dùng thuốc hỗ trợ tiêu hóa.
Chó con bị tiêu chảy
- Nguyên nhân: Sữa không phù hợp (quá nhiều lactose), pha sữa sai, vệ sinh dụng cụ kém, môi trường sống không sạch, chó con bị nhiễm trùng (vi khuẩn, virus, ký sinh trùng).
- Cách khắc phục:
- Kiểm tra lại loại sữa và cách pha.
- Vệ sinh sạch sẽ bình sữa, xi lanh, chỗ nằm của chó con.
- Nếu tiêu chảy nhẹ, có thể thử giảm lượng sữa hoặc tăng khoảng cách giữa các cữ bú.
- Nếu tiêu chảy nặng, kéo dài, có máu hoặc mùi hôi, kèm theo bỏ bú, nôn mửa, yếu ớt, cần đưa đi bác sĩ thú y ngay lập tức. Tiêu chảy ở chó con mất nước rất nhanh và nguy hiểm.
Chó con không tăng cân hoặc sụt cân
- Nguyên nhân: Bú không đủ lượng, sữa không đủ dinh dưỡng, chó con bị bệnh, môi trường sống quá lạnh.
- Cách khắc phục:
- Kiểm tra lại lượng sữa chó con bú trong ngày và tần suất bú.
- Đảm bảo nhiệt độ môi trường sống của chó con đủ ấm (khoảng 29-32 độ C trong tuần đầu, giảm dần sau đó).
- Kiểm tra xem chó con có dấu hiệu bệnh tật gì không.
- Tham khảo ý kiến bác sĩ thú y để điều chỉnh chế độ dinh dưỡng hoặc chẩn đoán bệnh.
Một người đang dùng xi lanh cho một chú chó con nhỏ nhất trong đàn bú sữa, thể hiện sự chăm sóc tỉ mỉ cho những bé yếu ớt
Chăm Sóc Tổng Thể Cho Chó Con Nuôi Bộ
Bên cạnh việc cho bú sữa cho chó mới sinh, việc chăm sóc tổng thể cũng cực kỳ quan trọng.
Giữ Ấm
Chó con mới sinh chưa tự điều chỉnh được thân nhiệt. Chúng cần được giữ ấm liên tục, đặc biệt là trong 2-3 tuần đầu. Nhiệt độ lý tưởng cho khu vực nằm của chó con:
- Tuần 1: 29-32 độ C
- Tuần 2: 27-30 độ C
- Tuần 3: 24-27 độ C
- Tuần 4: 22-25 độ C
Có thể sử dụng đèn sưởi chuyên dụng, thảm sưởi (loại dùng cho thú cưng, có điều chỉnh nhiệt độ và chống cháy), hoặc chai nước ấm bọc khăn (thay nước ấm thường xuyên). Luôn đảm bảo có một khu vực đủ mát để chó con có thể di chuyển nếu cảm thấy quá nóng.
Vệ Sinh
Giữ vệ sinh sạch sẽ là điều kiện tiên quyết để phòng bệnh.
- Dụng cụ cho bú: Rửa sạch và tiệt trùng bình sữa, núm vú, xi lanh sau mỗi lần sử dụng. Có thể luộc trong nước sôi hoặc sử dụng dung dịch tiệt trùng chuyên dụng.
- Chỗ nằm: Giường, chăn đệm của chó con cần được thay giặt thường xuyên. Sử dụng chất tẩy rửa nhẹ, an toàn cho thú cưng.
- Cơ thể chó con: Lau sạch miệng, mặt sau khi bú. Giữ vùng sinh dục và hậu môn sạch sẽ sau khi kích thích bài tiết. Tuyệt đối không tắm cho chó con quá nhỏ, đặc biệt là chưa mở mắt, vì chúng dễ bị lạnh và mắc bệnh.
Theo Dõi Sức Khỏe
Quan sát hành vi và tình trạng cơ thể của chó con mỗi ngày. Ghi chép lại lịch bú, lượng sữa, cân nặng, tình hình bài tiết. Bất kỳ thay đổi bất thường nào cũng cần được chú ý.
- Kiểm tra thân nhiệt bằng nhiệt kế thú y (đo ở hậu môn). Nhiệt độ bình thường của chó con khoảng 35-37 độ C trong tuần đầu, tăng dần đến 38-39 độ C sau đó.
- Kiểm tra màu sắc nướu và lưỡi (phải hồng hào).
- Kiểm tra tình trạng phân và nước tiểu.
- Kiểm tra các dấu hiệu bệnh lý khác như chảy nước mũi, ho, khó thở, sưng tấy, v.v.
Việc giữ gìn vệ sinh không chỉ áp dụng cho chó con mà còn cho cả môi trường sống xung quanh chúng. Một môi trường sạch sẽ giúp hạn chế sự phát triển của vi khuẩn, virus và cả các loại ký sinh trùng. Ngay cả những vật nuôi khác trong nhà cũng cần được chăm sóc sức khỏe định kỳ. Ví dụ, đối với mèo, việc tẩy giun định kỳ là cực kỳ quan trọng để đảm bảo chúng khỏe mạnh và không lây nhiễm giun sán cho các vật nuôi khác, bao gồm cả chó con. Bạn có thể tìm hiểu thêm về các loại thuốc xổ giun cho mèo phù hợp và lịch tẩy giun định kỳ.
Khi Nào Nên Cai Sữa Cho Chó Con?
Thông thường, chó con bắt đầu chuyển sang ăn dặm và cai sữa hoàn toàn vào khoảng 3-4 tuần tuổi. Đây là giai đoạn chúng bắt đầu mọc răng sữa và có thể tập ăn thức ăn đặc hơn.
Dấu Hiệu Cho Thấy Chó Con Sẵn Sàng Cai Sữa
- Mọc răng sữa.
- Bắt đầu tò mò liếm hoặc gặm đồ vật.
- Bắt đầu tập đi vững hơn.
- Phản xạ bú bình giảm dần, có thể nhai núm vú.
Quá Trình Cai Sữa
Cai sữa là một quá trình chuyển đổi từ từ, không nên đột ngột.
- Tuần 3-4: Bắt đầu cho chó con tập liếm sữa cho chó mới sinh đã pha từ đĩa cạn. Ban đầu, chúng có thể bơi cả vào đĩa, hãy kiên nhẫn hướng dẫn.
- Tuần 4-5: Pha sữa cho chó mới sinh với một ít thức ăn khô dành riêng cho chó con loại dễ tiêu hóa (kitten food cũng được vì hàm lượng protein cao). Ngâm mềm thức ăn khô trong sữa tạo thành hỗn hợp sệt như cháo. Cho chó con ăn từ đĩa. Vẫn tiếp tục cho bú bình sữa thay thế vài cữ trong ngày.
- Tuần 5-6: Tăng dần lượng thức ăn khô ngâm sữa, giảm dần lượng sữa cho bú bình. Tăng độ đặc của hỗn hợp thức ăn. Chó con có thể bắt đầu gặm thức ăn khô đã ngâm mềm.
- Tuần 6-8: Hầu hết chó con ở giai đoạn này đã có thể ăn hoàn toàn thức ăn khô dành cho chó con đã ngâm mềm hoặc thức ăn ướt. Có thể cho bú bình 1-2 cữ phụ nếu cần. Lượng sữa thay thế giảm đáng kể.
- Tuần 8 trở đi: Chó con đã có thể cai sữa hoàn toàn và ăn thức ăn khô hoặc ướt dành cho chó con.
Lưu ý: Mỗi bé chó con có thể có tốc độ phát triển khác nhau. Quan sát và điều chỉnh quá trình cai sữa cho phù hợp. Đảm bảo chó con luôn có đủ nước sạch để uống trong suốt quá trình cai sữa và sau này.
Lời Khuyên Từ Chuyên Gia
Để có góc nhìn chuyên môn hơn về việc chăm sóc và dinh dưỡng cho chó con mới sinh, chúng tôi đã trò chuyện với Bác sĩ Thú y Phan Văn Tài, một chuyên gia giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực chăm sóc thú cưng non.
“Việc sử dụng sữa cho chó mới sinh chuyên dụng không chỉ là giải pháp tạm thời mà còn là yếu tố then chốt quyết định sức khỏe lâu dài của các bé. Tôi thường ví sữa thay thế chất lượng như nền móng vững chắc cho một ngôi nhà. Nếu nền móng không tốt, ngôi nhà khó lòng kiên cố được. Đặc biệt trong giai đoạn sơ sinh, hệ tiêu hóa và miễn dịch của chó con cực kỳ non nớt. Sữa mẹ là tốt nhất, nhưng khi không thể, hãy lựa chọn sản phẩm sữa thay thế có công thức gần nhất với sữa mẹ về tỷ lệ protein, chất béo và đặc biệt là hàm lượng lactose thấp. Đừng tiếc tiền mua sữa chất lượng cao. Một vài ngày đầu đời nhận đủ dinh dưỡng chuẩn sẽ giúp chó con khỏe mạnh hơn rất nhiều, giảm thiểu rủi ro bệnh tật và tiết kiệm chi phí chữa trị sau này. Đừng bao giờ cho chó con uống sữa bò tươi, sữa bột người hay sữa đặc có đường nhé, chúng không phù hợp và rất nguy hiểm!” – Bác sĩ Thú y Phan Văn Tài, Chủ phòng khám Thú y Xanh
Lời khuyên từ bác sĩ Tài càng khẳng định tầm quan trọng của việc lựa chọn đúng loại sữa cho chó mới sinh và không tùy tiện sử dụng các loại sữa không chuyên dụng. Sức khỏe của các bé phụ thuộc rất nhiều vào sự hiểu biết và chăm sóc đúng cách của chúng ta.
Ngoài dinh dưỡng, việc tiêm phòng đầy đủ theo lịch trình cũng là cách bảo vệ chó con khỏi nhiều bệnh nguy hiểm. Tuy chủ đề này tập trung vào chó con, nhưng việc tiêm phòng cho các vật nuôi khác trong nhà, chẳng hạn như mèo, cũng là một phần quan trọng của việc duy trì môi trường sống an toàn và lành mạnh cho tất cả. Tìm hiểu về giá chích ngừa cho mèo và tuân thủ lịch tiêm phòng sẽ giúp giảm thiểu rủi ro lây lan bệnh tật chéo giữa các loài trong nhà.
Một người đang nhẹ nhàng cân một chú chó con nhỏ trên chiếc cân tiểu ly, bên cạnh có giấy bút để ghi chép, minh họa việc theo dõi cân nặng thường xuyên
Tầm Quan Trọng Của Nhiệt Độ Môi Trường Sống
Chúng ta đã nói về việc giữ ấm cho chó con, nhưng tầm quan trọng của nhiệt độ môi trường sống đối với chó con nuôi bộ cần được nhấn mạnh thêm. Chó con không có chó mẹ để dựa vào và sưởi ấm. Hạ thân nhiệt (Hypothermia) là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở chó con mồ côi hoặc bị bỏ rơi.
Khi chó con bị lạnh:
- Hệ tiêu hóa ngừng hoạt động hiệu quả. Chúng không tiêu hóa và hấp thu được sữa, dù bạn có cho bú đúng loại và đúng cách. Sữa sẽ đọng lại trong dạ dày, lên men, gây đầy hơi, nôn mửa và tiêu chảy.
- Hệ miễn dịch suy yếu, dễ bị nhiễm bệnh.
- Năng lượng lẽ ra dùng để phát triển lại phải đốt cháy để giữ ấm.
- Trở nên yếu ớt, lờ đờ, phản xạ bú kém.
Do đó, việc duy trì nhiệt độ phù hợp cho chỗ nằm của chó con là BẮT BUỘC, không phải là tùy chọn. Sử dụng nhiệt kế để kiểm tra nhiệt độ trong khu vực của chúng. Có thể dùng lồng hoặc hộp có lót chăn mềm, đặt đèn sưởi hoặc thảm sưởi. Đảm bảo đèn sưởi hoặc thảm sưởi không quá gần chó con để tránh bỏng và luôn có khu vực mát hơn một chút để chúng có thể di chuyển đến nếu cần.
Việc kiểm soát nhiệt độ môi trường cũng gián tiếp ảnh hưởng đến sức khỏe da và lông của chó con khi chúng lớn hơn. Một môi trường sống ẩm thấp hoặc quá nóng bức có thể là điều kiện thuận lợi cho các vấn đề về da như viêm da hay sự phát triển của ve rận. Mặc dù còn nhỏ và chủ yếu ở trong nhà, nhưng nguy cơ lây nhiễm ve rận vẫn có thể tồn tại từ môi trường hoặc vật nuôi khác. Hiểu rõ về thuốc trị ve chó tận gốc và cách phòng ngừa là bước quan trọng để chuẩn bị cho chó con giai đoạn khám phá thế giới bên ngoài sau này.
Chuẩn Bị Cho Sự Ra Đời Của Đàn Con
Nếu bạn đang mong chờ những chú chó con chào đời và dự phòng trường hợp chó mẹ gặp vấn đề về sữa, việc chuẩn bị sẵn sữa cho chó mới sinh và các dụng cụ cần thiết là vô cùng khôn ngoan. “Phòng bệnh hơn chữa bệnh”, có sẵn mọi thứ giúp bạn phản ứng nhanh chóng trong tình huống khẩn cấp.
Danh Sách Chuẩn Bị Dự Phòng
- Sữa thay thế cho chó con: Mua trước 1-2 hộp loại tốt, có thương hiệu uy tín. Kiểm tra hạn sử dụng.
- Bình sữa và núm vú chuyên dụng: Mua vài bộ để luân phiên sử dụng và tiệt trùng.
- Xi lanh (loại 5-10ml) và ống nhỏ giọt: Dự phòng cho trường hợp chó con quá yếu.
- Chăn, đệm mềm mại: Lót ổ cho chó con.
- Nguồn nhiệt: Đèn sưởi hoặc thảm sưởi.
- Nhiệt kế môi trường: Để kiểm tra nhiệt độ ổ.
- Khăn mềm, giấy ăn, bông gòn: Để vệ sinh cho chó con.
- Cân tiểu ly: Theo dõi cân nặng.
- Dung dịch/dụng cụ tiệt trùng bình sữa: Đảm bảo vệ sinh.
Việc chuẩn bị kỹ lưỡng không chỉ giúp bạn chủ động khi cần sử dụng sữa cho chó mới sinh mà còn thể hiện sự chu đáo của một người chủ có trách nhiệm. Đảm bảo môi trường sống sạch sẽ, ấm áp và an toàn cho cả chó mẹ và chó con sẽ giảm thiểu rất nhiều rủi ro.
Ngoài ra, việc tìm hiểu trước về các dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho chó, ví dụ như các địa điểm spa hoặc phòng khám thú y uy tín gần nhà, cũng rất hữu ích. Biết được spa chó mèo gần nhất không chỉ phục vụ cho nhu cầu làm đẹp sau này mà còn là nơi bạn có thể tìm đến để được tư vấn về chăm sóc chó con, dinh dưỡng, hoặc khi các bé gặp vấn đề sức khỏe cần can thiệp y tế kịp thời.
Câu Hỏi Thường Gặp Về Sữa Cho Chó Mới Sinh
Bao Lâu Thì Cho Chó Con Mới Sinh Uống Sữa Một Lần?
Trong tuần đầu tiên, chó con mới sinh cần được cho uống sữa cho chó mới sinh mỗi 2-3 tiếng một lần, bao gồm cả ban đêm. Tần suất này giảm dần khi chó con lớn hơn, khoảng 3-4 tuần tuổi có thể giãn cách ra 5-6 tiếng một lần.
Có Nên Cho Chó Con Uống Sữa Bò Tươi Hoặc Sữa Ông Thọ Không?
Tuyệt đối không! Sữa bò tươi có hàm lượng lactose rất cao, chó con thiếu men tiêu hóa lactose nên dễ bị tiêu chảy nặng, mất nước và có thể tử vong. Sữa Ông Thọ lại chứa quá nhiều đường, cực kỳ có hại cho hệ tiêu hóa non nớt của chó con. Chỉ sử dụng sữa cho chó mới sinh chuyên biệt.
Lượng Sữa Cho Chó Con Bú Mỗi Lần Là Bao Nhiêu?
Lượng sữa phụ thuộc vào độ tuổi và cân nặng của chó con. Quy tắc chung là khoảng 15-26 ml sữa cho mỗi 100 gram cân nặng trong 24 giờ, chia đều cho các cữ bú. Ví dụ, chó con nặng 200 gram, 1 tuần tuổi, cần khoảng 20 ml/100gr * 2 = 40 ml sữa mỗi ngày. Chia cho 12 cữ bú (cứ 2 tiếng 1 lần) thì mỗi cữ bú khoảng 3-4 ml. Tuy nhiên, quan sát chó con bú đến khi hơi căng bụng và tự dừng là cách tốt nhất để biết chúng đã no.
Sữa Đã Pha Rồi Có Để Qua Đêm Được Không?
Sữa đã pha chỉ nên bảo quản trong tủ lạnh tối đa 24 giờ. Trước khi cho chó con bú lại, cần hâm ấm đến nhiệt độ khoảng 37-38 độ C. Tuy nhiên, tốt nhất là chỉ pha đủ lượng cho một lần bú để đảm bảo sữa tươi ngon và an toàn nhất.
Chó Con Cần Uống Sữa Thay Thế Đến Khi Nào?
Chó con cần uống sữa cho chó mới sinh cho đến khi bắt đầu quá trình cai sữa, thường là khoảng 3-4 tuần tuổi. Sau đó, lượng sữa sẽ giảm dần khi chúng tập ăn thức ăn đặc hơn, cho đến khi cai sữa hoàn toàn (khoảng 6-8 tuần tuổi).
Làm Thế Nào Để Kích Thích Chó Con Đi Vệ Sinh Sau Khi Bú Sữa?
Dùng khăn mềm hoặc bông gòn nhúng nước ấm, vắt bớt nước, rồi nhẹ nhàng lau và massage vùng bụng dưới và bộ phận sinh dục/hậu môn của chó con theo chuyển động tròn hoặc vuốt nhẹ. Lặp lại cho đến khi chó con đi tiểu và đi ngoài. Điều này mô phỏng hành động liếm của chó mẹ.
Kết Luận
Nuôi nấng một chú chó con mới sinh, đặc biệt là khi chúng không có sữa mẹ, là một thử thách nhưng cũng là hành trình đầy ý nghĩa. Việc lựa chọn và sử dụng sữa cho chó mới sinh chuyên biệt đúng cách chính là yếu tố sống còn, cung cấp nền tảng dinh dưỡng vững chắc cho các bé. Hãy luôn chuẩn bị sẵn sàng, tìm hiểu kỹ thông tin, và đừng ngần ngại tham khảo ý kiến của bác sĩ thú y khi cần thiết. Với sự chăm sóc chu đáo và tình yêu thương, bạn hoàn toàn có thể giúp những “thiên thần bé nhỏ” này vượt qua giai đoạn đầu đời khó khăn và lớn lên khỏe mạnh, trở thành những người bạn đồng hành tuyệt vời trong cuộc sống. Hãy chia sẻ câu chuyện và kinh nghiệm nuôi bộ chó con của bạn ở phần bình luận dưới bài viết này nhé!