Chắc hẳn bất kỳ ai nuôi chó cũng từng ít nhất một lần gặp phải cảnh tượng “choáng váng” khi về nhà: chiếc giày yêu thích bị gặm nát, góc bàn ghế tơi tả, hay thảm nhà “biến dạng” không còn nhận ra. Nhìn boss cưng đang ngây thơ nhìn mình giữa đống “chiến tích”, vừa giận vừa thương phải không nào? Việc chó cắn phá đồ đạc không chỉ gây thiệt hại về vật chất mà còn khiến bạn cảm thấy mệt mỏi, thậm chí nản lòng. Vậy, Làm Sao để Chó Không Cắn đồ một cách hiệu quả và bền vững? Bài viết này sẽ cùng bạn đi sâu vào “tâm lý” của boss, tìm hiểu nguyên nhân vì sao chúng lại có thói quen này, và quan trọng nhất là cung cấp những giải pháp chi tiết, dễ áp dụng để giúp cún cưng của bạn trở thành một thành viên ngoan ngoãn trong gia đình.
Vì sao chó lại thích cắn đồ đạc? Hiểu đúng để trị đúng bệnh
Bạn có bao giờ tự hỏi tại sao chú chó của mình lại “say mê” gặm nhấm đủ thứ, từ món đồ chơi cho đến chiếc điều khiển tivi? Thực ra, hành vi cắn, gặm nhấm là hoàn toàn tự nhiên đối với loài chó. Chúng sử dụng miệng và răng để khám phá thế giới xung quanh, giải tỏa cảm xúc, và thậm chí là để “tự chữa bệnh”. Tuy nhiên, khi hành vi này trở nên quá mức và hướng đến những món đồ không được phép, đó là lúc chúng ta cần can thiệp. Để biết làm sao để chó không cắn đồ của bạn, trước hết phải hiểu rõ nguyên nhân gốc rễ.
Cắn đồ khi thay răng: Giai đoạn “khủng hoảng” của chó con
Tại sao chó con lại cắn phá nhiều đồ, đặc biệt là khi còn nhỏ?
Chó con cắn phá đồ đạc rất nhiều trong giai đoạn thay răng, thường từ 3 đến 6 tháng tuổi. Đây là lúc nướu của chúng bị ngứa, sưng và khó chịu khi những chiếc răng vĩnh viễn đang mọc lên.
Giống như em bé mọc răng, chó con cần gặm nhấm để giảm bớt sự khó chịu ở nướu. Mọi thứ trong tầm với đều có thể trở thành “nạn nhân” bất đắc dĩ. Giai đoạn này là một phần tự nhiên của quá trình phát triển, và việc cắn đồ giúp chúng cảm thấy dễ chịu hơn. Nếu không có thứ gì phù hợp để gặm, chúng sẽ tìm đến chân bàn, giày dép, hay bất cứ thứ gì có kết cấu vừa ý. Đây là một nguyên nhân rất phổ biến khi bạn đang tìm hiểu làm sao để chó không cắn đồ đối với cún con.
Chó cắn đồ vì buồn chán hoặc thiếu vận động
Thiếu vận động có phải là nguyên nhân chính khiến chó cắn phá đồ đạc?
Hoàn toàn đúng. Chó là loài động vật năng động, chúng cần được vận động cả về thể chất lẫn tinh thần để giải tỏa năng lượng.
Một chú chó bị nhốt trong nhà cả ngày, không được đi dạo, không có đồ chơi để tương tác, rất dễ cảm thấy buồn chán và “thừa năng lượng”. Hành vi cắn phá đồ đạc lúc này trở thành một cách để chúng tự giải trí và tiêu hao bớt năng lượng tích tụ. Việc chạy nhảy, khám phá, chơi đùa là nhu cầu thiết yếu của chó. Nếu nhu cầu này không được đáp ứng, chúng sẽ tìm cách “xả” năng lượng vào những thứ có sẵn, và đồ đạc trong nhà thường là mục tiêu dễ dàng nhất. Điều này giải thích vì sao những chú chó năng động (như Beagle, Labrador, Husky…) thường có xu hướng cắn phá nhiều hơn nếu không được vận động đầy đủ. Để giải quyết vấn đề này, một phần quan trọng của việc làm sao để chó không cắn đồ là đảm bảo chúng được “vui chơi hết mình” mỗi ngày.
Cắn phá do lo lắng hoặc căng thẳng
Hành vi cắn đồ của chó có thể là dấu hiệu của vấn đề tâm lý không?
Có, cắn phá đồ đạc có thể là biểu hiện của sự lo lắng, đặc biệt là lo lắng chia ly (separation anxiety) khi chủ vắng nhà.
Chó là loài sống bầy đàn và rất gắn bó với chủ. Khi bị bỏ ở nhà một mình trong thời gian dài, một số chú chó có thể trở nên căng thẳng và sợ hãi. Hành vi cắn phá lúc này không phải là cố ý phá hoại, mà là cách chúng tự trấn an bản thân, giải tỏa stress. Các dấu hiệu khác của lo lắng chia ly có thể bao gồm sủa liên tục, đi vệ sinh bừa bãi trong nhà, hoặc đi lại bồn chồn. Việc tìm hiểu làm sao để chó không cắn đồ trong trường hợp này đòi hỏi sự thấu hiểu và các biện pháp chuyên sâu hơn để giải quyết tận gốc sự lo lắng.
Cắn đồ để khám phá thế giới xung quanh
Tại sao chó lại dùng miệng để “tìm hiểu” mọi thứ?
Giống như trẻ em dùng tay để chạm và cảm nhận, chó dùng miệng để khám phá kết cấu, mùi vị và chức năng của các vật thể trong môi trường của chúng.
Đặc biệt là chó con, chúng đang trong giai đoạn tìm hiểu về mọi thứ. Miệng và răng là công cụ chính để chúng làm quen với thế giới. Chúng sẽ gặm, liếm, và cắn thử mọi thứ để xem nó là gì, có ăn được không, có tiếng kêu không, vân vân. Đây là hành vi khám phá tự nhiên và cần thiết cho sự phát triển nhận thức của chúng. Việc này chỉ trở thành vấn đề khi chúng không được hướng dẫn về những gì được phép và không được phép cắn. Một phần của việc làm sao để chó không cắn đồ là định hướng cho hành vi khám phá này.
Cắn để thu hút sự chú ý của chủ
Liệu chó có cắn đồ chỉ để “gây sự” với chủ không?
Đôi khi, chó nhận ra rằng mỗi khi chúng cắn vào thứ gì đó “quan trọng”, chủ sẽ ngay lập tức phản ứng, dù là la mắng. Đối với chúng, sự chú ý, dù tiêu cực, vẫn tốt hơn là không có gì cả.
Nếu bạn thường xuyên bỏ qua chú chó của mình và chỉ tương tác khi chúng làm điều gì đó sai (như cắn đồ), chúng có thể học được rằng cắn đồ là cách nhanh nhất để được bạn chú ý. Đây là một kiểu “huấn luyện ngược” mà chúng ta vô tình thực hiện. Thay vì tìm hiểu [cách làm chuồng nuôi mèo] đẹp hay cách làm chuồng nuôi chó tiện nghi để chúng có không gian riêng, chúng ta lại vô tình dạy chúng cách “gây sự”. Việc làm sao để chó không cắn đồ trong trường hợp này liên quan đến việc thay đổi cách bạn tương tác với chúng, đảm bảo chúng nhận được sự chú ý tích cực khi làm điều đúng.
Cắn đồ vì đói hoặc muốn thức ăn
Có khi nào chó cắn đồ vì nghĩ đó là thức ăn không?
Đúng vậy. Đặc biệt nếu đồ vật đó có mùi thức ăn (như túi đựng đồ ăn cũ, đồ chơi có mùi vị hấp dẫn) hoặc có kết cấu giống với đồ ăn chúng từng được cho (như xương giả).
Một số chú chó cũng có thể gặm đồ khi chúng cảm thấy đói, như một cách thể hiện sự khó chịu hoặc tìm kiếm thứ gì đó để ăn. Đảm bảo lịch trình cho ăn của chó đều đặn và cung cấp đủ dinh dưỡng là một yếu tố cơ bản, song song với việc tìm hiểu làm sao để chó không cắn đồ dựa trên các nguyên nhân khác.
“Hành vi cắn phá của chó thường bắt nguồn từ nhu cầu bản năng chưa được đáp ứng. Việc hiểu rõ ‘vì sao’ chúng cắn là bước đầu tiên và quan trọng nhất để tìm ra ‘làm sao để chó không cắn đồ’ phù hợp với từng trường hợp cụ thể.” – Huấn luyện viên chó Phan Anh Khoa, chuyên gia hành vi động vật.
Làm sao để chó không cắn đồ hiệu quả? Các giải pháp thực tế
Sau khi đã hiểu rõ nguyên nhân khiến chú chó của bạn “say mê” gặm nhấm, giờ là lúc chúng ta đi vào phần quan trọng nhất: Các giải pháp thực tế để làm sao để chó không cắn đồ. Nhớ rằng, sự kiên nhẫn, nhất quán và tình yêu thương là chìa khóa thành công.
1. Cung cấp đồ chơi nhai gặm phù hợp và hấp dẫn
Loại đồ chơi nào là tốt nhất để chó gặm thay vì cắn đồ nhà?
Cung cấp đồ chơi nhai gặm an toàn và hấp dẫn là một trong những cách hiệu quả nhất để chuyển hướng hành vi gặm nhấm tự nhiên của chó sang thứ được phép.
Chọn đồ chơi có độ bền cao, kích cỡ phù hợp với giống chó và lực cắn của chúng. Có nhiều loại đồ chơi gặm nhấm trên thị trường:
- Đồ chơi cao su bền: Như Kong (có thể nhét thức ăn vào bên trong để tăng sự hấp dẫn), Nylabone. Chúng rất bền và giúp làm sạch răng.
- Đồ chơi dạng dây thừng: Tốt cho việc kéo co và làm sạch răng, nhưng cần giám sát vì chó có thể nuốt sợi dây.
- Đồ chơi nhồi bông (dành cho chó cắn nhẹ): Chọn loại siêu bền, có tiếng kêu để thu hút.
- Xương gặm an toàn: Chọn loại làm từ da sống ép chặt, xương giả hoặc các sản phẩm nhai gặm tự nhiên được xử lý an toàn. Tránh xương nấu chín vì chúng có thể bị vỡ thành mảnh sắc nhọn.
Quan trọng là phải luân phiên đồ chơi để giữ cho chúng luôn mới mẻ và hấp dẫn. Đừng để quá nhiều đồ chơi ra cùng lúc. Khi chó có xu hướng cắn vào đồ đạc cấm, ngay lập tức đưa cho chúng đồ chơi nhai gặm của chúng và khen ngợi khi chúng chịu gặm đồ chơi. Điều này dạy chúng đâu là thứ được phép cắn. Đây là nền tảng cơ bản trong việc làm sao để chó không cắn đồ.
2. Tăng cường vận động thể chất và kích thích tinh thần
Làm thế nào để giảm hành vi cắn phá bằng cách cho chó vận động?
Một chú chó mệt mỏi là một chú chó ngoan. Đảm bảo chó của bạn được vận động đủ lượng mỗi ngày, phù hợp với giống loài, độ tuổi và sức khỏe của chúng.
- Đi dạo: Ít nhất 2 lần mỗi ngày, mỗi lần 20-30 phút (hoặc hơn tùy giống chó). Cho phép chúng đánh hơi, khám phá môi trường.
- Chơi đùa: Ném bóng, kéo co (với đồ chơi của chó), chơi trò tìm đồ. Các trò chơi này giúp chúng giải tỏa năng lượng và tăng cường gắn kết với bạn.
- Kích thích tinh thần: Sử dụng đồ chơi puzzle feeder (bóng đựng thức ăn), dạy chúng các lệnh mới (ngồi, nằm, bắt tay), chơi trò ú tim (giấu đồ ăn hoặc đồ chơi). Một bộ não “bận rộn” sẽ không còn thời gian nghĩ đến việc cắn phá đồ đạc.
Khi chó đã được vận động và kích thích đầy đủ, chúng sẽ có xu hướng nghỉ ngơi khi ở nhà thay vì tìm cách “giết thời gian” bằng việc cắn đồ. Việc này không chỉ giúp giải quyết vấn đề cắn phá mà còn cải thiện sức khỏe tổng thể và hành vi của chó. Đây là một yếu tố cốt lõi khi tìm hiểu làm sao để chó không cắn đồ.
3. Thiết lập môi trường an toàn và “chống chó phá”
Nên làm gì với đồ đạc trong nhà để chó không cắn phá?
Khi bạn không thể giám sát chó trực tiếp, hãy đảm bảo chúng ở trong một khu vực an toàn, nơi không có những món đồ có giá trị hoặc nguy hiểm mà chúng có thể cắn phá.
- Dọn dẹp: Cất giữ giày dép, điều khiển từ xa, sách báo, dây điện… ra khỏi tầm với của chó. Đừng để những món đồ “mồi nhử” nằm lung tung.
- Sử dụng rào chắn hoặc cũi: Khi bạn ra ngoài hoặc không thể trông coi, hãy cho chó ở trong khu vực được rào chắn hoặc trong cũi (đã được huấn luyện để coi cũi là nơi an toàn, thoải mái). Khu vực này chỉ nên chứa đồ chơi nhai gặm của chúng, giường nằm và nước uống.
- Sử dụng thuốc xịt chống cắn: Có những loại thuốc xịt có mùi vị đắng, an toàn cho vật nuôi, bạn có thể xịt lên những món đồ chó thường xuyên cắn phá (chân bàn, dây điện). Mùi vị khó chịu sẽ khiến chúng không muốn gặm nữa. Tuy nhiên, hãy thử nghiệm ở một góc nhỏ trước để đảm bảo nó không làm hỏng bề mặt đồ đạc và chó của bạn phản ứng với mùi vị đó.
Việc tạo ra một môi trường an toàn giúp giảm thiểu cơ hội cho chó thực hiện hành vi cắn phá đồ cấm, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc huấn luyện làm sao để chó không cắn đồ.
4. Huấn luyện chó các lệnh cơ bản: “Không” và “Nhả ra”
Làm thế nào để dạy chó không cắn đồ bằng lệnh?
Huấn luyện chó các lệnh cơ bản như “Không” (hoặc “Đừng”) và “Nhả ra” là rất quan trọng để kiểm soát hành vi cắn phá tại chỗ.
- Lệnh “Không”: Khi bạn bắt gặp chó đang cắn vào thứ gì đó không được phép, hãy nói lệnh “Không” (với giọng dứt khoát nhưng không quá đáng sợ), đồng thời đưa cho chúng đồ chơi nhai gặm của chúng. Ngay khi chúng chuyển sang gặm đồ chơi, hãy khen ngợi nhiệt tình và thưởng cho chúng. Mục tiêu là chuyển hướng hành vi, không phải trừng phạt.
- Lệnh “Nhả ra”: Dạy chó nhả đồ vật đang ngậm trong miệng. Bắt đầu bằng cách đưa cho chó một món đồ chơi, khi chúng ngậm chặt, đưa một món đồ chơi khác hoặc một miếng bánh thưởng hấp dẫn đến gần mũi chúng và nói “Nhả ra”. Khi chúng nhả đồ đang ngậm để lấy thứ khác, hãy khen ngợi và thưởng. Luyện tập thường xuyên với nhiều loại đồ vật khác nhau.
Việc huấn luyện các lệnh này đòi hỏi sự kiên nhẫn và luyện tập đều đặn. Nó giúp bạn có công cụ để can thiệp kịp thời khi chó bắt đầu cắn đồ cấm và dạy chúng kiểm soát sự thôi thúc của bản thân. Áp dụng huấn luyện tích cực là yếu tố cốt lõi trong việc làm sao để chó không cắn đồ thành công.
5. Sử dụng các sản phẩm hỗ trợ chống cắn
Có những sản phẩm nào giúp ngăn chó cắn đồ hiệu quả không?
Ngoài việc cung cấp đồ chơi, có một số sản phẩm hỗ trợ có thể giúp bạn giải quyết vấn đề cắn phá.
- Thuốc xịt chống cắn: Như đã đề cập, các loại xịt có mùi vị đắng được thiết kế để xịt lên đồ vật. Mùi vị khó chịu làm giảm hứng thú của chó khi gặm vào vật đó. Hãy chọn sản phẩm an toàn cho vật nuôi và thử nghiệm độ tương thích với bề mặt đồ đạc.
- Đồ chơi nhồi thức ăn/bánh thưởng: Các loại đồ chơi như Kong Classic, đồ chơi phân phối thức ăn (puzzle feeders) giữ cho chó bận rộn trong một khoảng thời gian dài khi bạn không ở nhà. Chúng phải làm việc để lấy thức ăn ra, giúp giải tỏa năng lượng và kích thích tinh thần.
Kết hợp việc sử dụng các sản phẩm này với huấn luyện và quản lý môi trường sẽ tăng hiệu quả đáng kể trong việc làm sao để chó không cắn đồ.
Đối với những ai đang quan tâm đến các vấn đề sức khỏe của chó, việc tìm hiểu [chó bị nấm nên ăn gì] cũng là một phần quan trọng trong việc chăm sóc toàn diện, đảm bảo boss cưng luôn khỏe mạnh và ít căng thẳng, từ đó giảm thiểu các hành vi tiêu cực như cắn phá.
Hình ảnh đa dạng các loại đồ chơi nhai gặm an toàn cho chó
6. Quản lý và giám sát khi bạn vắng nhà
Làm thế nào để đảm bảo chó không cắn phá khi không có ai ở nhà?
Đây là lúc việc quản lý môi trường trở nên cực kỳ quan trọng. Đa số các vụ cắn phá nghiêm trọng xảy ra khi chủ vắng nhà.
- Sử dụng cũi (crate training): Nếu chó của bạn đã được huấn luyện cũi đúng cách, cũi sẽ là một không gian an toàn và thoải mái cho chúng. Đặt đồ chơi nhai gặm lâu dài (như Kong nhồi thức ăn) vào cũi để chúng bận rộn. Thời gian trong cũi nên phù hợp với độ tuổi của chó (chó con không nên ở trong cũi quá lâu).
- Khu vực an toàn: Nếu không sử dụng cũi, hãy giới hạn chó trong một khu vực nhất định của ngôi nhà (như phòng bếp, phòng tắm) bằng cổng chắn an toàn. Đảm bảo khu vực này đã được dọn dẹp hết các món đồ cấm.
- Giám sát: Sử dụng camera giám sát thú cưng để theo dõi hành vi của chó khi bạn vắng nhà. Một số camera còn có tính năng nói chuyện hoặc phân phát bánh thưởng, giúp bạn tương tác với chó từ xa.
Việc quản lý chặt chẽ khi bạn không thể giám sát trực tiếp là giải pháp tạm thời hiệu quả trong khi bạn đang nỗ lực huấn luyện làm sao để chó không cắn đồ một cách lâu dài.
7. Khi nào cần tìm đến sự giúp đỡ của chuyên gia?
Nếu đã áp dụng hết các cách mà chó vẫn cắn phá nghiêm trọng thì sao?
Nếu hành vi cắn phá của chó rất nghiêm trọng, gây nguy hiểm cho chúng (nuốt phải vật lạ) hoặc cho tài sản, và bạn đã thử các phương pháp trên mà không hiệu quả, đó là lúc nên tìm đến sự giúp đỡ của chuyên gia.
- Bác sĩ thú y: Loại trừ các vấn đề sức khỏe có thể gây ra hành vi bất thường (như đau răng, vấn đề tiêu hóa khiến chúng gặm đồ).
- Huấn luyện viên chó chuyên nghiệp/Chuyên gia hành vi động vật: Họ có kinh nghiệm và kiến thức sâu hơn để chẩn đoán nguyên nhân chính xác của hành vi cắn phá (đặc biệt là các trường hợp phức tạp như lo lắng chia ly nặng) và đưa ra kế hoạch huấn luyện, điều chỉnh hành vi phù hợp cho từng cá thể chó.
Đôi khi, vấn đề không chỉ đơn thuần là “dạy chó không cắn đồ” mà còn liên quan đến các rối loạn hành vi cần được điều trị bởi chuyên gia. Đừng ngần ngại tìm kiếm sự giúp đỡ khi cần.
Việc quan tâm đến sức khỏe tổng thể của chó rất quan trọng. Tương tự như việc cần biết [cách nhận biết chó có bầu] để chuẩn bị cho giai đoạn sinh nở, việc theo dõi hành vi cắn phá cũng là một dấu hiệu cho thấy chó đang gặp vấn đề (về thể chất hoặc tinh thần) cần được quan tâm.
Phòng ngừa chó cắn phá đồ đạc ngay từ sớm
Việc làm sao để chó không cắn đồ hiệu quả nhất là bắt đầu ngay từ khi chúng còn là chó con. Phòng bệnh hơn chữa bệnh, đúng không nào?
1. Bắt đầu huấn luyện và định hướng từ khi chó còn nhỏ
Nên dạy chó con về việc cắn đồ như thế nào?
Khi bạn mới đón một chú chó con về nhà, hãy bắt đầu thiết lập các quy tắc ngay lập tức.
- Giới thiệu đồ chơi nhai gặm: Ngay từ ngày đầu tiên, hãy cho chó con tiếp xúc với đồ chơi nhai gặm an toàn của chúng. Mỗi khi bạn thấy chúng có ý định gặm thứ gì khác, nhẹ nhàng chuyển hướng chúng sang đồ chơi của mình.
- Giám sát chặt chẽ: Khi chó con còn nhỏ, không bao giờ để chúng một mình mà không có sự giám sát hoặc trong khu vực an toàn đã được dọn dẹp.
- Tập làm quen với việc ở một mình: Dạy chó con làm quen với việc ở một mình trong khoảng thời gian ngắn, dần dần tăng thời gian lên. Bắt đầu chỉ vài phút khi bạn ở trong nhà nhưng khác phòng, sau đó ra ngoài vài phút, rồi tăng dần. Điều này giúp ngăn ngừa lo lắng chia ly sau này.
Việc thiết lập nền tảng hành vi tốt từ khi chó còn nhỏ sẽ giúp bạn tránh được rất nhiều vấn đề về sau, bao gồm cả việc cắn phá đồ đạc. Áp dụng các mẹo làm sao để chó không cắn đồ cho chó con sẽ dễ dàng hơn rất nhiều so với chó trưởng thành đã hình thành thói quen xấu.
2. Tạo thói quen tốt và lịch trình sinh hoạt đều đặn
Lịch trình sinh hoạt có ảnh hưởng đến hành vi cắn phá của chó không?
Có. Một lịch trình đều đặn giúp chó cảm thấy an toàn và biết điều gì sẽ xảy ra tiếp theo, giảm bớt căng thẳng và buồn chán.
- Giờ ăn cố định: Cho chó ăn vào các giờ cố định mỗi ngày.
- Giờ đi vệ sinh cố định: Dẫn chó đi vệ sinh ngay sau khi ngủ dậy, sau khi ăn, và trước khi đi ngủ.
- Giờ vận động và chơi đùa cố định: Đảm bảo có thời gian cố định trong ngày dành cho việc vận động và chơi đùa.
Khi chó có một lịch trình rõ ràng, chúng sẽ ít có xu hướng tìm cách “giải tỏa” bằng việc cắn phá lung tung. Sự ổn định trong cuộc sống hàng ngày là một yếu tố quan trọng trong việc làm sao để chó không cắn đồ.
Nhiều người yêu thích các giống chó ngoại nhập bởi vẻ ngoài đặc biệt của chúng, như việc tìm hiểu về [giá mèo anh lông dài] khi cân nhắc nuôi một chú mèo. Tuy nhiên, dù là giống chó nào hay mèo nào, việc thiết lập thói quen tốt và lịch trình sinh hoạt đều đặn đều là yếu tố nền tảng cho một vật nuôi hạnh phúc và ngoan ngoãn.
Hình ảnh chú chó đang tương tác với đồ chơi puzzle feeder
Những sai lầm phổ biến cần tránh khi dạy chó không cắn đồ
Trong quá trình tìm hiểu làm sao để chó không cắn đồ, đôi khi chúng ta vô tình mắc phải những sai lầm khiến tình hình trở nên tệ hơn. Nhận biết và tránh những sai lầm này sẽ giúp quá trình huấn luyện hiệu quả hơn.
1. Phạt chó sau khi sự việc đã xảy ra
Tại sao việc la mắng chó sau khi phát hiện đồ bị cắn lại không hiệu quả?
Chó không hiểu được mối liên hệ giữa hành động cắn phá xảy ra cách đây một lúc hoặc vài giờ với việc bạn đang la mắng chúng ngay lúc này.
Khi bạn về nhà và thấy đống “chiến tích”, việc la mắng chó chỉ khiến chúng sợ hãi hoặc bối rối về thái độ của bạn hiện tại, chứ không dạy chúng rằng hành vi cắn đồ trước đó là sai. Thậm chí, chúng có thể học cách né tránh bạn khi bạn về nhà vì sợ bị phạt, hoặc học cách cắn đồ khi bạn không có mặt. Hình phạt chỉ hiệu quả khi được áp dụng ngay tại thời điểm hành vi không mong muốn xảy ra. Việc làm sao để chó không cắn đồ không nằm ở việc trừng phạt quá khứ, mà ở việc định hướng hành vi trong hiện tại và tương lai.
2. Cung cấp quá ít lựa chọn thay thế cho chó cắn
Nếu chỉ cấm mà không cho phép, chuyện gì sẽ xảy ra?
Nếu bạn chỉ cấm chó cắn đồ đạc trong nhà mà không cung cấp đủ đồ chơi nhai gặm hấp dẫn làm “vật tế thần” hợp pháp, chúng vẫn sẽ tìm cách thỏa mãn nhu cầu gặm nhấm tự nhiên của mình, và rất có thể sẽ quay lại cắn đồ của bạn.
Nhu cầu gặm nhấm là bản năng. Việc bạn cần làm là định hướng bản năng đó vào thứ được phép, thay vì cố gắng triệt tiêu hoàn toàn. Đảm bảo chó luôn có sẵn ít nhất 2-3 món đồ chơi nhai gặm yêu thích trong khu vực chúng sinh hoạt. Luân phiên đồ chơi để giữ sự mới mẻ. Đây là yếu tố then chốt trong việc làm sao để chó không cắn đồ: cho chúng một giải pháp thay thế tốt hơn.
3. Thiếu kiên nhẫn và nhất quán
Huấn luyện chó có đòi hỏi nhiều thời gian và công sức không?
Chắc chắn là có. Thay đổi hành vi của chó đòi hỏi thời gian, sự kiên nhẫn và quan trọng nhất là sự nhất quán từ tất cả các thành viên trong gia đình.
Nếu hôm nay bạn cho phép chó gặm chiếc tất cũ, ngày mai lại la mắng khi chúng gặm chiếc tất mới, chó sẽ rất bối rối và không hiểu rõ quy tắc. Tất cả mọi người trong nhà cần áp dụng cùng một quy tắc và phản ứng giống nhau với hành vi cắn phá. Đừng mong đợi kết quả chỉ sau vài ngày. Hãy kiên trì áp dụng các phương pháp đã nêu trong bài viết về làm sao để chó không cắn đồ trong vài tuần, vài tháng. Những nỗ lực của bạn chắc chắn sẽ được đền đáp.
Việc nuôi dưỡng một chú chó ngoan ngoãn đòi hỏi sự đầu tư về thời gian và công sức, giống như việc chăm sóc một chú chó khỏe mạnh. Việc tìm hiểu về các vấn đề sức khỏe như [chó bị nấm nên ăn gì] hay việc chuẩn bị cho một lứa cún con bằng cách nắm rõ [cách nhận biết chó có bầu] đều cần sự tỉ mỉ và kiên trì. Huấn luyện hành vi cũng tương tự như vậy.
Lời khuyên từ chuyên gia
Để củng cố thêm thông tin về việc làm sao để chó không cắn đồ, chúng tôi đã trò chuyện với một số chuyên gia trong lĩnh vực chăm sóc và huấn luyện thú cưng tại Việt Nam.
“Rất nhiều trường hợp chó cắn phá đồ đạc mà tôi gặp phải đều xuất phát từ việc chủ nuôi chưa hiểu rõ nhu cầu vận động và kích thích tinh thần của giống chó mình đang nuôi. Đừng quên rằng mỗi giống chó có đặc điểm riêng. Ví dụ, một chú Beagle cần vận động nhiều hơn một chú Bulldog. Việc tìm hiểu kỹ về giống chó của mình, ngay từ khi mới đón về (giống như việc tìm hiểu về [chó poodle đẹp nhất thế giới] nếu bạn thích Poodle) sẽ giúp bạn chuẩn bị tốt hơn về môi trường sống và kế hoạch huấn luyện.” – Chuyên gia hành vi động vật Nguyễn Thị Mai Hương.
“Cung cấp đủ đồ chơi nhai gặm không thôi chưa đủ. Bạn cần làm cho những món đồ chơi đó hấp dẫn hơn đồ đạc trong nhà. Sử dụng đồ chơi nhồi thức ăn hoặc luân phiên đồ chơi là những mẹo nhỏ nhưng rất hiệu quả. Hãy biến đồ chơi của chúng thành ‘kho báu’ thay vì để chúng trở nên nhàm chán.” – Huấn luyện viên chó Trần Văn Bình.
“Nếu nghi ngờ chó cắn phá do lo lắng chia ly, việc điều chỉnh hành vi phức tạp hơn nhiều so với chỉ cung cấp đồ chơi. Cần có các bước tập luyện riêng để giúp chó cảm thấy an toàn khi ở một mình. Trong những trường hợp nặng, tôi thường khuyên chủ nuôi nên tham khảo ý kiến bác sĩ thú y hoặc chuyên gia hành vi để có phác đồ điều trị phù hợp, đôi khi bao gồm cả việc sử dụng thuốc hỗ trợ theo chỉ định.” – Bác sĩ Thú y Lê Anh Tuấn.
Những lời khuyên từ các chuyên gia giàu kinh nghiệm một lần nữa khẳng định rằng, giải pháp cho việc làm sao để chó không cắn đồ cần dựa trên sự hiểu biết sâu sắc về nguyên nhân, kết hợp nhiều phương pháp khác nhau và đòi hỏi sự kiên trì, nhất quán từ chủ nuôi.
Tổng kết: Chìa khóa để chó không cắn đồ
Việc chú chó của bạn cắn phá đồ đạc là một vấn đề phổ biến, nhưng hoàn toàn có thể khắc phục được nếu bạn áp dụng đúng phương pháp và có sự kiên nhẫn. Nhớ lại những điểm chính đã thảo luận:
- Hiểu rõ nguyên nhân gốc rễ của hành vi cắn phá (thay răng, buồn chán, lo lắng, khám phá, thu hút chú ý).
- Cung cấp giải pháp thay thế hấp dẫn: Đồ chơi nhai gặm phù hợp là ưu tiên hàng đầu.
- Đáp ứng nhu cầu cơ bản của chó: Đảm bảo vận động thể chất và kích thích tinh thần đầy đủ mỗi ngày.
- Thiết lập môi trường an toàn: “Chống chó phá” ngôi nhà của bạn khi không giám sát.
- Huấn luyện các lệnh cơ bản: Dạy chó “Không” và “Nhả ra” để kiểm soát hành vi tại chỗ.
- Quản lý khi vắng nhà: Sử dụng cũi hoặc khu vực an toàn.
- Tránh các sai lầm phổ biến: Không phạt chó sau khi sự việc xảy ra, không chỉ cấm mà không cho phép, và luôn kiên nhẫn, nhất quán.
- Tìm kiếm sự giúp đỡ chuyên nghiệp khi cần thiết.
Hành trình làm sao để chó không cắn đồ đòi hỏi thời gian và nỗ lực, nhưng thành quả là một chú chó hạnh phúc, ngoan ngoãn và một ngôi nhà nguyên vẹn chắc chắn rất xứng đáng. Hãy bắt đầu áp dụng những mẹo này ngay hôm nay và chia sẻ kinh nghiệm của bạn với cộng đồng yêu thú cưng nhé!