Nuôi một chú chó cưng là một hành trình đầy niềm vui và yêu thương. Chúng không chỉ là vật nuôi mà còn là thành viên thực thụ trong gia đình. Tuy nhiên, bên cạnh niềm hạnh phúc, người chủ nào cũng mang trong mình nỗi lo về sức khỏe của người bạn bốn chân này, đặc biệt là những căn bệnh nguy hiểm. Một trong những nỗi ám ảnh lớn nhất chính là bệnh dại. Nhận biết sớm các Dấu Hiệu Bị Dại ở Chó là chìa khóa để bảo vệ không chỉ cún cưng mà còn cả những người xung quanh. Bệnh dại là một căn bệnh nguy hiểm, lây lan nhanh và có thể gây tử vong cho cả động vật lẫn con người nếu không được can thiệp kịp thời. Chính vì thế, việc trang bị kiến thức về những biểu hiện của bệnh dại ở chó không bao giờ là thừa. Bài viết này, Shop Thú Cưng sẽ cùng bạn đi sâu vào những khía cạnh quan trọng nhất để bạn có thể nhận biết, ứng phó và phòng ngừa căn bệnh đáng sợ này.
Bệnh dại ở chó là gì và nguy hiểm ra sao?
- Bệnh dại là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Rhabdovirus gây ra, tấn công hệ thần kinh trung ương của động vật có vú, đặc biệt là chó. Bệnh lây truyền chủ yếu qua vết cắn hoặc tiếp xúc trực tiếp với nước bọt của động vật bị bệnh và gần như luôn gây tử vong.
Bệnh dại (hay còn gọi là Rabies) là một trong những căn bệnh nguy hiểm nhất mà chó có thể mắc phải, và điều đáng sợ hơn là nó có thể lây truyền sang người. Virus gây bệnh xâm nhập vào cơ thể qua vết thương hở, thường là vết cắn, rồi di chuyển theo dây thần kinh đến não. Tại đây, virus nhân lên nhanh chóng và gây ra những rối loạn thần kinh nghiêm trọng. Sự nguy hiểm của bệnh dại nằm ở chỗ khi các triệu chứng lâm sàng đã bộc phát rõ ràng, bệnh hầu như không thể chữa khỏi và dẫn đến tử vong chỉ trong vài ngày. Ở Việt Nam, bệnh dại vẫn còn là một vấn đề sức khỏe cộng đồng đáng lo ngại, đặc biệt là ở các khu vực nông thôn hoặc nơi việc tiêm phòng cho chó mèo chưa được thực hiện triệt để.
Một chú chó khỏe mạnh được người chủ yêu thương và chăm sóc cẩn thận, minh họa sự gắn kết giữa người và vật nuôi.
Tại sao nhận biết sớm dấu hiệu bị dại ở chó lại quan trọng?
- Nhận biết sớm các dấu hiệu bị dại ở chó giúp chủ nuôi có biện pháp xử lý kịp thời, bảo vệ sức khỏe cho bản thân và cộng đồng. Đây là bệnh nguy hiểm, lây sang người và không có cách chữa trị khi triệu chứng đã bộc phát.
Sự nguy hiểm chết người của bệnh dại là lý do chính khiến việc nhận biết sớm các dấu hiệu bị dại ở chó trở nên cực kỳ quan trọng. Nếu phát hiện kịp thời, bạn có thể cách ly chó, ngăn ngừa nguy cơ lây nhiễm cho người và các động vật khác. Đồng thời, việc báo cáo cho cơ quan y tế và thú y địa phương sẽ giúp kiểm soát dịch bệnh hiệu quả hơn. Ngược lại, nếu chậm trễ, chó bị bệnh dại có thể cắn hoặc làm lây bệnh cho người và các vật nuôi khác, dẫn đến những hậu quả khôn lường. Bệnh dại ở người cũng là một bệnh rất nguy hiểm, khi đã có triệu chứng thì tỷ lệ tử vong gần như 100%. Vì vậy, việc chủ động tìm hiểu về các dấu hiệu chó bị dại là hành động thể hiện trách nhiệm và tình yêu thương với cún cưng và cộng đồng.
Dấu hiệu bị dại ở chó: Ba giai đoạn phát triển bệnh
Bệnh dại ở chó thường tiến triển qua ba giai đoạn rõ rệt, mặc dù không phải chú chó nào cũng trải qua đầy đủ cả ba giai đoạn này, và đôi khi các triệu chứng có thể chồng chéo lên nhau. Thời gian ủ bệnh (khoảng thời gian từ khi bị phơi nhiễm virus đến khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên) có thể rất khác nhau, từ vài ngày đến vài tháng, tùy thuộc vào vị trí vết cắn (vết cắn càng gần não thì thời gian ủ bệnh càng ngắn) và lượng virus xâm nhập vào cơ thể. Việc hiểu rõ từng giai đoạn sẽ giúp bạn nhận diện các dấu hiệu bị dại ở chó một cách chính xác hơn.
Giai đoạn Prodromal (Khởi phát): Những thay đổi nhỏ nhưng đáng chú ý
- Giai đoạn khởi phát là giai đoạn đầu tiên, thường kéo dài từ 2 đến 3 ngày. Các triệu chứng ở giai đoạn này rất khó nhận biết vì chúng không đặc trưng và dễ bị nhầm lẫn với các bệnh nhẹ khác hoặc sự thay đổi tâm trạng thông thường của chó.
Ở giai đoạn này, virus bắt đầu tấn công hệ thần kinh ngoại vi. Bạn có thể nhận thấy những thay đổi nhỏ trong hành vi của cún cưng. Chó có thể trở nên rụt rè, sợ sệt bất thường, hoặc ngược lại, bồn chồn, lo lắng thái quá. Những chú chó vốn dĩ năng động, hòa đồng có thể trở nên trầm lặng, ẩn mình; còn những chú chó nhút nhát lại có thể trở nên hơi hung hăng, cáu kỉnh. Đôi khi, chúng sẽ liên tục liếm, gặm, cào cấu vào vị trí vết thương nơi virus xâm nhập, ngay cả khi vết thương đó đã lành từ lâu. Một số dấu hiệu khác có thể bao gồm:
- Sốt nhẹ.
- Đồng tử giãn nhẹ.
- Có vẻ mệt mỏi, chán ăn.
- Thay đổi giọng sủa (sủa khàn hoặc có tiếng lạ).
Theo Bác sĩ Thú y Lê Văn Việt, chuyên gia với nhiều năm kinh nghiệm trong điều trị bệnh dại, “Giai đoạn khởi phát là ‘ẩn mình’ nhất. Nhiều chủ nuôi thường bỏ qua những thay đổi nhỏ này vì nghĩ đó chỉ là chó buồn hay mệt thông thường. Tuy nhiên, chính sự chú ý đến những thay đổi tinh tế này lại có thể tạo ra sự khác biệt lớn.”
Hình ảnh minh họa một chú chó trông có vẻ bồn chồn, lo lắng, thể hiện sự thay đổi hành vi sớm trong giai đoạn khởi phát của bệnh dại.
Giai đoạn Excitative (Thể điên cuồng): Khi bản năng hung dữ trỗi dậy
- Giai đoạn thể điên cuồng thường kéo dài từ 2 đến 7 ngày. Đây là giai đoạn mà các dấu hiệu bị dại ở chó trở nên rõ ràng và đáng sợ nhất, liên quan đến sự kích động và hung hăng.
Virus lúc này đã lan rộng trong hệ thần kinh trung ương, gây ra những rối loạn hành vi nghiêm trọng. Chó ở giai đoạn này thường cực kỳ hung dữ, bồn chồn và dễ bị kích động bởi bất kỳ tác động nhỏ nào từ môi trường như ánh sáng, tiếng động. Chúng có thể cắn xé bất cứ thứ gì ở gần, bao gồm cả vật vô tri, lồng chuồng, hoặc tấn công những động vật và con người khác mà không có lý do.
Các biểu hiện đặc trưng của thể điên cuồng bao gồm:
- Hung hăng đột ngột: Chó trở nên dữ tợn, gầm gừ, cắn xé mà không hề có dấu hiệu cảnh báo. Chúng có thể tấn công chủ nuôi hoặc các thành viên trong gia đình mà trước đó rất gắn bó.
- Bồn chồn, đi lại không ngừng: Chó đi lại liên tục trong khu vực bị nhốt, tìm cách thoát ra ngoài, hoặc chạy lang thang nếu được thả rông.
- Nhạy cảm thái quá: Chó phản ứng dữ dội với ánh sáng, tiếng động nhỏ nhất, hoặc thậm chí chỉ là chạm nhẹ.
- Sùi bọt mép: Đây là một dấu hiệu phổ biến và dễ nhận thấy, tuy nhiên, cần hiểu đúng. Chó sùi bọt mép không phải vì “bọt dãi”, mà là do virus làm liệt cơ hầu họng, khiến chúng không thể nuốt nước bọt. Lượng nước bọt tiết ra nhiều bị tích tụ lại quanh miệng và khi chó thở gấp hoặc cố gắng cắn, chúng tạo thành bọt.
- Giọng sủa bất thường: Tiếng sủa thường khàn đặc, có âm vực khác lạ, nghe rất đáng sợ.
- Ăn những vật lạ: Chó có thể ăn đất, đá, gỗ, vải hoặc những vật không tiêu hóa được khác do rối loạn thần kinh.
- Co giật: Trong một số trường hợp, chó có thể bị co giật hoặc run rẩy toàn thân.
Giai đoạn này cực kỳ nguy hiểm cho những người xung quanh do nguy cơ bị chó cắn hoặc tiếp xúc với nước bọt của chúng. Tuyệt đối không được lại gần hoặc cố gắng vuốt ve, xoa dịu chó trong giai đoạn này.
Minh họa một chú chó đang gầm gừ, sùi bọt mép, thể hiện sự hung dữ điển hình của giai đoạn thể điên cuồng của bệnh dại.
Giai đoạn Paralytic (Thể liệt): Sự suy sụp đáng sợ
- Giai đoạn thể liệt thường xuất hiện sau giai đoạn điên cuồng hoặc có thể là thể bệnh duy nhất ở một số chó, kéo dài từ 2 đến 4 ngày. Ở giai đoạn này, thay vì hung hăng, chó lại biểu hiện sự yếu liệt, suy kiệt về thể chất.
Virus dại tiếp tục tàn phá hệ thần kinh, gây liệt các cơ trên cơ thể. Các dấu hiệu bị dại ở chó trong giai đoạn này trái ngược với thể điên cuồng, thường khiến người chủ cảm thấy thương xót, nhưng vẫn cực kỳ nguy hiểm do virus vẫn có trong nước bọt.
Những biểu hiện chính của thể liệt bao gồm:
- Liệt cơ hàm và hầu họng: Đây là dấu hiệu đặc trưng nhất của thể liệt. Chó không thể khép miệng lại được, hàm bị trễ xuống. Do cơ hầu họng bị liệt, chúng không thể nuốt nước bọt, dẫn đến tình trạng chảy dãi (nước bọt chảy thành dòng, khác với sùi bọt mép ở thể điên cuồng).
- Khó nuốt: Chó không thể ăn uống được gì. Cố gắng cho chúng ăn uống có thể khiến chúng bị sặc.
- Giọng sủa thay đổi hoàn toàn hoặc mất tiếng: Do liệt cơ thanh quản, tiếng sủa của chó rất khàn, yếu ớt, hoặc chúng không thể sủa được nữa.
- Liệt dần các bộ phận cơ thể: Bệnh thường bắt đầu liệt từ chi sau, khiến chó đi lại loạng choạng, yếu dần, rồi mất khả năng đứng, đi. Tình trạng liệt lan dần lên phía trước, ảnh hưởng đến thân mình và chi trước.
- Run rẩy, co giật: Có thể vẫn xuất hiện nhưng ít hơn so với thể điên cuồng.
- Suy kiệt nhanh chóng: Chó trở nên yếu đuối, nằm một chỗ, suy hô hấp và cuối cùng là tử vong.
Giai đoạn thể liệt tuy không có biểu hiện hung hăng rõ rệt như thể điên cuồng, nhưng vẫn tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm cao qua nước bọt. Bất kỳ tiếp xúc trực tiếp nào với nước bọt của chó trong giai đoạn này cũng có thể gây nguy hiểm. Đối với những người quan tâm đến các biểu hiện của chó bị dại sau khi cắn người, việc nhận biết thể liệt cũng quan trọng không kém thể điên cuồng, vì chó ở giai đoạn này vẫn có thể cắn nếu bị kích động mạnh, hoặc nước bọt của chúng có thể dính vào vết thương hở của bạn.
Minh họa một chú chó có biểu hiện chảy nước dãi liên tục và hàm bị trễ xuống, đặc trưng của giai đoạn thể liệt của bệnh dại.
Những dấu hiệu chó bị dại có thể bị nhầm lẫn với bệnh khác?
- Một số bệnh khác ở chó có thể có triệu chứng tương tự như bệnh dại, khiến việc chẩn đoán lâm sàng trở nên khó khăn. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tham khảo ý kiến bác sĩ thú y chuyên nghiệp.
Do các dấu hiệu bị dại ở chó, đặc biệt là ở giai đoạn đầu, không đặc trưng, chúng có thể bị nhầm lẫn với một số bệnh khác. Điều này rất nguy hiểm vì sự nhầm lẫn có thể dẫn đến việc chậm trễ trong việc cách ly và xử lý đúng cách, tạo cơ hội cho virus lây lan.
Một số bệnh có thể gây nhầm lẫn bao gồm:
- Bệnh Care (Canine Distemper): Đây là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm khác ở chó, cũng gây ra các triệu chứng thần kinh như co giật, run rẩy, liệt, và thay đổi hành vi. Tuy nhiên, bệnh Care thường kèm theo các triệu chứng hô hấp (ho, sổ mũi), tiêu hóa (nôn, tiêu chảy) và phát ban ở bụng, lòng bàn chân, những dấu hiệu không có ở bệnh dại.
- Ngộ độc: Chó bị ngộ độc hóa chất, thuốc trừ sâu hoặc thực vật độc cũng có thể biểu hiện các triệu chứng thần kinh như co giật, run rẩy, chảy dãi, mất phương hướng hoặc hung hăng bất thường.
- Chấn thương đầu: Chấn thương sọ não có thể gây ra các triệu chứng thần kinh như thay đổi hành vi, mất ý thức, co giật.
- U não hoặc các vấn đề thần kinh khác: Những bệnh lý này có thể gây ra các triệu chứng tương tự như liệt, co giật, thay đổi hành vi tùy thuộc vào vị trí và mức độ tổn thương.
Do sự tương đồng về triệu chứng, bạn không nên tự chẩn đoán khi thấy chó có biểu hiện lạ. Việc cần làm là cách ly an toàn và liên hệ ngay với bác sĩ thú y để được tư vấn và chẩn đoán chính xác. Chỉ có xét nghiệm chuyên sâu mới có thể khẳng định chó có mắc bệnh dại hay không.
Tôi phải làm gì ngay khi nghi ngờ chó có dấu hiệu bị dại?
- Khi nghi ngờ chó có dấu hiệu bị dại, hành động nhanh chóng và đúng cách là điều tối quan trọng để bảo vệ an toàn cho bản thân, gia đình và cộng đồng.
Đây là những bước bạn cần thực hiện ngay lập tức nếu nghi ngờ chó cưng của mình mắc bệnh dại hoặc tiếp xúc với động vật nghi dại:
- Giữ bình tĩnh và không lại gần: Tuyệt đối không cố gắng tiếp cận, vuốt ve, xoa dịu hoặc kiểm tra miệng chó. Ngay cả một chú chó hiền lành cũng có thể cắn người trong trạng thái bị bệnh dại. Giữ khoảng cách an toàn.
Minh họa người chủ đang giữ khoảng cách an toàn với chú chó có biểu hiện lạ, thể hiện sự cẩn trọng khi nghi ngờ bệnh dại.
- Cách ly chó ngay lập tức: Nếu có thể làm được điều này một cách an toàn (ví dụ: chó đang ở trong sân có tường rào hoặc trong một căn phòng trống), hãy nhốt chó lại. Đảm bảo nơi cách ly kín đáo, an toàn, tránh xa người và các vật nuôi khác. Nếu chó đang ở nơi công cộng, giữ khoảng cách và không cho người khác lại gần.
- Thông báo cho cơ quan chức năng: Liên hệ ngay với cơ quan y tế địa phương (trung tâm y tế dự phòng) và cơ quan thú y địa phương. Cung cấp thông tin chi tiết về các triệu chứng bạn quan sát được, lịch sử tiêm phòng của chó (nếu có) và bất kỳ sự kiện nào nghi ngờ phơi nhiễm (ví dụ: chó bị động vật lạ cắn). Họ sẽ hướng dẫn bạn các bước tiếp theo và có thể cử nhân viên đến xử lý tình huống.
- Tuyệt đối không giết hoặc vứt bỏ chó: Việc giết chó ngay lập tức hoặc vứt bỏ xác chó sẽ cản trở việc chẩn đoán và kiểm soát dịch bệnh. Cơ quan thú y cần theo dõi hoặc lấy mẫu xét nghiệm từ chó nghi ngờ để xác định chính xác nguyên nhân bệnh.
- Nếu có người bị chó cắn hoặc tiếp xúc với nước bọt: Rửa sạch vết thương ngay lập tức dưới vòi nước chảy với xà phòng trong ít nhất 15 phút. Sau đó, sát khuẩn bằng cồn hoặc dung dịch sát khuẩn khác. Đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được bác sĩ tư vấn và tiêm phòng dại và huyết thanh kháng dại nếu cần thiết. Điều này cực kỳ khẩn cấp.
Việc xử lý đúng cách khi nghi ngờ các dấu hiệu bị dại ở chó không chỉ là trách nhiệm của người chủ mà còn là hành động bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Đừng ngần ngại tìm kiếm sự trợ giúp từ các chuyên gia y tế và thú y.
Phòng ngừa bệnh dại ở chó: An toàn cho cún và cả gia đình bạn
- Phòng ngừa luôn là biện pháp tốt nhất để đối phó với bệnh dại. Việc tiêm phòng đầy đủ và có trách nhiệm là chìa khóa để bảo vệ cún cưng và mọi người xung quanh.
Bệnh dại là bệnh nguy hiểm, nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa được. Các biện pháp phòng ngừa chính bao gồm:
- Tiêm phòng dại định kỳ cho chó: Đây là biện pháp phòng ngừa hiệu quả và quan trọng nhất. Chó con nên được tiêm phòng dại mũi đầu tiên theo hướng dẫn của bác sĩ thú y (thường vào khoảng 3-4 tháng tuổi), sau đó tiêm nhắc lại hàng năm. Hãy ghi nhớ lịch tiêm phòng của cún cưng và đưa chúng đến phòng khám thú y đúng hẹn. Việc tiêm phòng không chỉ bảo vệ chó của bạn khỏi bệnh dại mà còn là yêu cầu pháp lý ở nhiều địa phương và là điều kiện bắt buộc để chó được phép đi lại hoặc tiếp xúc với cộng đồng.
Hình ảnh một chú chó đang được bác sĩ thú y tiêm vắc xin phòng dại, thể hiện tầm quan trọng của việc tiêm phòng định kỳ.
- Kiểm soát chó đi lạc và chó hoang: Chó hoang và chó đi lạc là nguồn lây nhiễm bệnh dại chính. Không nên cho chó cưng của bạn tiếp xúc với chó lạ, đặc biệt là những con có biểu hiện bất thường. Nếu thấy chó đi lạc trong khu vực của mình, hãy thông báo cho cơ quan chức năng địa phương để họ có biện pháp xử lý phù hợp.
- Giám sát chó khi ra ngoài: Khi dắt chó đi dạo, luôn dùng dây xích và rọ mõm (đối với những giống chó dữ hoặc theo quy định địa phương) để kiểm soát hành vi của chúng và ngăn chặn chúng cắn người hoặc động vật khác.
- Giáo dục các thành viên trong gia đình: Dạy trẻ em và người lớn cách tương tác an toàn với chó, tránh trêu chọc chó lạ hoặc chó đang ăn/ngủ. Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc không lại gần các động vật hoang dã hoặc chó mèo đi lạc.
- Thực hiện các quy định của địa phương: Tuân thủ các quy định của chính quyền địa phương về việc đăng ký nuôi chó, tiêm phòng bắt buộc và kiểm soát chó thả rông.
Phòng bệnh hơn chữa bệnh. Một chú chó được tiêm phòng đầy đủ không chỉ an toàn cho bản thân mà còn là sự đảm bảo an toàn cho cả gia đình và cộng đồng xung quanh. Đối với những ai đang tìm hiểu nuôi mèo cần những gì hay quan tâm đến các khía cạnh khác của việc chăm sóc vật nuôi, hãy luôn đặt việc phòng bệnh lên hàng đầu, không chỉ riêng bệnh dại mà còn cả các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm khác.
Gỡ rối những hiểu lầm thường gặp về dấu hiệu bị dại ở chó
- Có nhiều quan niệm sai lầm về bệnh dại và các dấu hiệu bị dại ở chó có thể gây hoang mang và xử lý sai cách.
Dưới đây là một số hiểu lầm phổ biến và sự thật về chúng:
- Hiểu lầm 1: Chỉ chó dữ, hay sủa mới bị dại.
- Sự thật: Bất kỳ con chó nào, dù hiền lành đến đâu, cũng có thể mắc bệnh dại. Chó ở thể liệt (thể dại câm) thường không hung dữ nhưng vẫn mang virus trong nước bọt và có thể lây bệnh.
- Hiểu lầm 2: Chó bị dại chắc chắn sẽ sùi bọt mép và sợ nước.
- Sự thật: Sùi bọt mép và sợ nước là triệu chứng có thể xuất hiện ở thể điên cuồng, nhưng không phải lúc nào cũng có và không phải là dấu hiệu duy nhất. Chó ở thể liệt chảy dãi nhiều chứ không sùi bọt, và triệu chứng sợ nước (thủy sợ) cũng không phải lúc nào cũng rõ ràng.
- Hiểu lầm 3: Chỉ chó bị cắn mới bị dại.
- Sự thật: Virus dại lây truyền chủ yếu qua vết cắn, nhưng cũng có thể lây qua vết thương hở hoặc niêm mạc khi tiếp xúc trực tiếp với nước bọt, dịch tiết từ động vật bị bệnh.
- Hiểu lầm 4: Chó nhà nuôi nhốt không ra ngoài thì không cần tiêm phòng.
- Sự thật: Ngay cả chó nuôi trong nhà vẫn có nguy cơ bị phơi nhiễm nếu có động vật hoang dã (như chuột, dơi) hoặc động vật đi lạc xâm nhập vào nhà, hoặc trong những lần hiếm hoi chúng được đưa ra ngoài (đi khám thú y, đi chơi…). Tiêm phòng là lớp bảo vệ an toàn nhất.
- Hiểu lầm 5: Cứ thấy chó cắn là chó bị dại.
- Sự thật: Chó cắn có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau như sợ hãi, đau đớn, bảo vệ lãnh thổ, hoặc chưa được huấn luyện đúng cách. Tuy nhiên, nếu chó cắn người hoặc động vật khác một cách bất thường, không có lý do rõ ràng, và có các dấu hiệu nghi ngờ khác thì cần phải đặc biệt cảnh giác và theo dõi. Việc theo dõi tình trạng sức khỏe của chó sau khi cắn là rất quan trọng, đặc biệt là quan sát các biểu hiện của chó bị dại sau khi cắn người trong vòng 10-15 ngày. Nếu chó vẫn khỏe mạnh bình thường sau thời gian này, nguy cơ mắc bệnh dại tại thời điểm cắn là rất thấp.
Việc hiểu đúng về bệnh dại và các dấu hiệu bị dại ở chó giúp chúng ta hành động có cơ sở khoa học, tránh hoang mang không cần thiết nhưng cũng không được chủ quan. Chẳng hạn, khi tìm hiểu về mèo đẻ con như thế nào hay cần sữa cho chó mới sinh, chúng ta cũng cần trang bị kiến thức tổng quát về sức khỏe và phòng bệnh cho cả vật nuôi mới sinh và vật nuôi trưởng thành.
Lời kết
Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích và cần thiết về các dấu hiệu bị dại ở chó và cách ứng phó. Bệnh dại là một mối đe dọa nghiêm trọng, nhưng với kiến thức đúng đắn, sự cảnh giác và hành động kịp thời, chúng ta hoàn toàn có thể bảo vệ được những người bạn bốn chân và chính bản thân mình.
Hãy luôn quan sát kỹ lưỡng hành vi và sức khỏe của chú chó cưng. Bất kỳ sự thay đổi bất thường nào cũng nên được xem xét cẩn thận. Và quan trọng nhất, đừng quên đưa chó đi tiêm phòng dại định kỳ theo chỉ dẫn của bác sĩ thú y. Đây là khoản đầu tư nhỏ bé nhưng mang lại sự an toàn và yên tâm rất lớn cho cả gia đình bạn. Nếu có bất kỳ nghi ngờ nào về các dấu hiệu bị dại ở chó, hãy liên hệ ngay với chuyên gia. Đừng chần chừ, sự chủ động của bạn có thể cứu mạng cún cưng và ngăn chặn những hậu quả đáng tiếc.