Chào mừng bạn đến với blog của Shop Thú Cưng! Nếu bạn đang hồi hộp chờ đón những thành viên mới trong gia đình từ cô mèo cưng của mình, hẳn câu hỏi đầu tiên bạn đặt ra trong đầu là “Mèo Bao Lâu Thì đẻ?”. Chắc chắn, không có gì thú vị và đáng yêu bằng việc ngắm nhìn một chú mèo mẹ bụng tròn xoe, chuẩn bị cho thiên chức làm mẹ. Nhưng đi kèm với sự mong chờ ấy là không ít băn khoăn về thời gian, quá trình mang thai, cũng như cách chăm sóc sao cho mèo mẹ và đàn con luôn khỏe mạnh.
Hiểu rõ mèo bao lâu thì đẻ không chỉ giúp bạn chuẩn bị tâm lý và vật chất tốt nhất, mà còn giúp bạn theo dõi sát sao sức khỏe của mèo mẹ, kịp thời phát hiện những dấu hiệu bất thường cần sự can thiệp của bác sĩ thú y. Bài viết này sẽ cùng bạn đi sâu vào hành trình kỳ diệu này của mèo cưng, từ lúc mang thai cho đến khi đón những chú mèo con bé bỏng chào đời. Chúng ta sẽ khám phá thời gian thai kỳ chuẩn, các giai đoạn phát triển của thai nhi, những dấu hiệu mang thai không thể bỏ qua, cách chăm sóc dinh dưỡng và y tế, cũng như những gì cần chuẩn bị cho ngày “vượt cạn” quan trọng. Hãy cùng bắt đầu nhé!
Thai Kỳ Của Mèo Kéo Dài Bao Lâu?
Đây chính là câu hỏi cốt lõi mà hầu hết những người nuôi mèo đều quan tâm khi phát hiện hoặc nghi ngờ mèo cưng của mình đang mang thai. Việc biết chính xác thời gian mèo bao lâu thì đẻ sẽ giúp bạn tính toán được ngày dự sinh, từ đó có kế hoạch chăm sóc và chuẩn bị phù hợp nhất.
Thời gian trung bình mèo mang thai là bao lâu?
Thông thường, thời gian mang thai của mèo cái kéo dài khoảng 63 đến 65 ngày, tính từ ngày giao phối thành công.
Tuy nhiên, con số này chỉ là mức trung bình. Thực tế, thời gian thai kỳ có thể dao động trong khoảng rộng hơn, từ 60 ngày đến 72 ngày. Sự chênh lệch này có thể phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, mà chúng ta sẽ cùng tìm hiểu ngay sau đây. Điều quan trọng là bạn cần ghi nhớ ngày giao phối (nếu biết) để ước tính ngày dự sinh, hoặc theo dõi chặt chẽ các dấu hiệu mang thai để có thể đưa mèo đi khám và được bác sĩ thú y xác định chính xác hơn.
Các yếu tố ảnh hưởng đến thời gian mang thai của mèo
Giống như ở người, thời gian mang thai ở mèo không phải lúc nào cũng cố định như một cái đồng hồ. Có một số yếu tố có thể khiến thai kỳ của mèo kéo dài hơn hoặc ngắn hơn một chút so với mức trung bình:
- Giống mèo: Một số nghiên cứu cho thấy, giống mèo có thể ảnh hưởng nhẹ đến thời gian mang thai. Ví dụ, mèo Xiêm (Siamese) có xu hướng mang thai lâu hơn một chút so với các giống mèo khác.
- Tuổi của mèo mẹ: Mèo mẹ còn rất trẻ hoặc đã lớn tuổi có thể có thai kỳ biến động hơn. Mèo cái đạt độ tuổi sinh sản thường là từ 6-9 tháng tuổi, nhưng lứa đầu tiên có thể có một số khác biệt.
- Số lượng thai nhi: Nếu mèo mang thai một lứa đông con, trọng lượng tổng thể có thể khiến ngày sinh đến sớm hơn. Ngược lại, nếu chỉ mang thai một hoặc hai con, thai kỳ có thể kéo dài hơn một chút.
- Sức khỏe của mèo mẹ: Tình trạng sức khỏe tổng thể, chế độ dinh dưỡng và mức độ căng thẳng của mèo mẹ trong suốt thai kỳ đều có thể có ảnh hưởng. Một mèo mẹ khỏe mạnh, được chăm sóc tốt thường sẽ có thai kỳ diễn ra suôn sẻ và đúng thời gian dự kiến hơn.
- Môi trường sống: Môi trường sống yên tĩnh, thoải mái và an toàn giúp mèo mẹ giảm căng thẳng, tạo điều kiện tốt nhất cho thai kỳ. Sự thay đổi đột ngột hoặc môi trường ồn ào, đáng sợ có thể ảnh hưởng tiêu cực.
Để có cái nhìn chính xác nhất về ngày mèo bao lâu thì đẻ dự kiến của mèo cưng nhà mình, cách tốt nhất vẫn là tham khảo ý kiến của bác sĩ thú y ngay khi bạn nghi ngờ mèo mang thai.
Làm Sao Nhận Biết Mèo Cưng Đang Mang Thai?
Việc nhận biết mèo cưng mang thai đôi khi không dễ dàng, đặc biệt là trong giai đoạn đầu. Mèo thường có khả năng che giấu các dấu hiệu về tình trạng sức khỏe của mình khá tốt. Tuy nhiên, nếu bạn là một người chủ tinh ý và quan sát kỹ, bạn sẽ nhận thấy những thay đổi đáng kể về cả thể chất lẫn hành vi của mèo mẹ tương lai.
Dấu hiệu sớm của mèo mang thai (trong 2-3 tuần đầu)
Trong vài tuần đầu sau khi thụ thai, các dấu hiệu mang thai ở mèo thường khá tinh tế và dễ bị bỏ qua nếu bạn không để ý kỹ:
- “Pinking up” (Núm vú hồng và to hơn): Đây là một trong những dấu hiệu sớm và đáng tin cậy nhất. Khoảng 15-18 ngày sau khi thụ thai, núm vú của mèo cái sẽ trở nên sưng lên, có màu hồng đậm hơn (đặc biệt rõ ở mèo có lông sáng màu) và nổi rõ hơn so với bình thường.
- Tăng sự âu yếm hoặc xa cách: Một số mèo cái có thể trở nên cực kỳ âu yếm, quấn quýt chủ hơn trong giai đoạn đầu thai kỳ. Ngược lại, một số khác lại có xu hướng tìm nơi yên tĩnh, ít giao tiếp hơn.
- Ốm nghén (hiếm gặp và nhẹ): Giống như con người, một số mèo có thể trải qua một giai đoạn ốm nghén nhẹ, thường là nôn mửa vào buổi sáng. Tuy nhiên, dấu hiệu này không phổ biến và nếu mèo nôn nhiều, liên tục thì đó có thể là dấu hiệu của bệnh lý khác cần được thăm khám.
- Tăng khẩu phần ăn nhẹ: Mèo mẹ mang thai sẽ cần nhiều năng lượng hơn, nên bạn có thể thấy chúng ăn nhiều hơn một chút ngay từ giai đoạn này.
{width=800 height=550}
Dấu hiệu muộn của mèo mang thai (sau 3-4 tuần)
Sau khoảng một tháng mang thai, các dấu hiệu sẽ trở nên rõ ràng hơn rất nhiều:
- Bụng to dần: Đây là dấu hiệu không thể nhầm lẫn. Bụng của mèo sẽ bắt đầu phình to ra, thường có hình dạng như quả lê khi nhìn từ trên xuống hoặc từ hai bên. Sự tăng kích thước này diễn ra nhanh chóng hơn ở giai đoạn cuối thai kỳ.
- Tăng cân rõ rệt: Mèo mẹ mang thai thường tăng cân từ 1-2 kg tùy thuộc vào số lượng thai nhi. Sự tăng cân này chủ yếu tập trung ở vùng bụng.
- Sự thay đổi về hành vi: Mèo có thể trở nên ít hoạt động hơn, dành nhiều thời gian để ngủ và nghỉ ngơi. Gần đến ngày sinh, chúng sẽ bắt đầu tìm kiếm một nơi yên tĩnh và kín đáo để làm ổ.
- Sờ thấy thai nhi: Khoảng sau tuần thứ 4 hoặc thứ 5 của thai kỳ, bác sĩ thú y có thể sờ nắn nhẹ nhàng vùng bụng và cảm nhận được các bào thai nhỏ. Bạn không nên tự ý thực hiện thao tác này vì có thể gây hại cho mèo mẹ và thai nhi.
Cách xác nhận thai bằng y tế
Để chắc chắn mèo cưng của bạn có đang mang thai hay không và biết chính xác hơn về ngày mèo bao lâu thì đẻ dự kiến, bạn nên đưa mèo đến gặp bác sĩ thú y. Có một số phương pháp y tế có thể được sử dụng:
- Sờ nắn (Palpation): Khoảng 20 ngày sau khi thụ thai, bác sĩ thú y có kinh nghiệm có thể sờ nắn nhẹ nhàng vùng bụng mèo và cảm nhận các bào thai có kích thước như quả óc chó nhỏ. Phương pháp này đơn giản nhưng đòi hỏi kỹ năng và chỉ nên thực hiện bởi chuyên gia.
- Siêu âm (Ultrasound): Siêu âm có thể phát hiện túi thai sớm nhất là khoảng 15 ngày sau khi thụ thai và nhìn thấy tim thai đập vào khoảng 20 ngày. Siêu âm là phương pháp an toàn và có thể cho biết ước tính số lượng thai nhi, cũng như theo dõi sự phát triển của chúng.
- Chụp X-quang (X-ray): X-quang chỉ có thể nhìn thấy bộ xương của thai nhi khi chúng đã đủ khoáng hóa, thường là sau khoảng 45 ngày của thai kỳ. Phương pháp này hữu ích nhất để đếm số lượng thai nhi chính xác trước khi sinh, nhưng không được khuyến khích thực hiện quá sớm vì có thể ảnh hưởng đến thai nhi.
Việc thăm khám bác sĩ thú y không chỉ giúp xác nhận việc mang thai mà còn là cơ hội để bạn nhận được những lời khuyên chuyên môn về cách chăm sóc mèo mẹ trong suốt thai kỳ.
Giai Đoạn Phát Triển Của Thai Nhi Trong Bụng Mèo Mẹ
Hiểu được các giai đoạn phát triển của thai nhi trong bụng mèo mẹ sẽ giúp bạn hình dung rõ hơn về hành trình 63-65 ngày kỳ diệu này và biết mèo bao lâu thì đẻ dựa trên những mốc thời gian quan trọng.
- Tuần 1-2: Sau khi giao phối, trứng được thụ tinh và di chuyển xuống tử cung. Phôi thai bắt đầu hình thành và làm tổ trong thành tử cung. Trong giai đoạn này, chưa có nhiều dấu hiệu bên ngoài.
- Tuần 3-4: Các bào thai nhỏ bắt đầu phát triển nhanh chóng. Các cơ quan nội tạng cơ bản bắt đầu hình thành. Đây là lúc núm vú của mèo mẹ có thể bắt đầu chuyển sang màu hồng đậm hơn (“pinking up”). Bác sĩ thú y có thể sờ nắn cảm nhận thai hoặc siêu âm để xác nhận.
- Tuần 5-6: Bào thai lớn hơn đáng kể. Các đặc điểm như đầu, thân và các chi trở nên rõ ràng hơn. Bộ xương bắt đầu hình thành. Bụng mèo mẹ bắt đầu to lên rõ rệt. Thai nhi di chuyển nhiều hơn trong bụng mẹ.
- Tuần 7-9: Thai nhi hoàn thiện cấu trúc cơ thể, phát triển lông và chuẩn bị cho cuộc sống bên ngoài. Sự phát triển chủ yếu tập trung vào việc tăng kích thước và hoàn thiện các chức năng. Bụng mèo mẹ rất to và căng. Mèo mẹ sẽ bắt đầu tìm kiếm và chuẩn bị “ổ đẻ”. Đây là giai đoạn cuối cùng trước khi biết chính xác
mèo bao lâu thì đẻvà chờ đón đàn con chào đời.
Việc theo dõi các mốc thời gian này giúp bạn hiểu rõ hơn về những gì đang diễn ra bên trong cơ thể mèo mẹ và chuẩn bị tốt hơn cho ngày sinh nở.
Chăm Sóc Mèo Bầu Chu Đáo Từng Giai Đoạn
Chăm sóc mèo mang thai đúng cách là yếu tố quan trọng nhất để đảm bảo một thai kỳ khỏe mạnh và thành công. Chế độ dinh dưỡng, môi trường sống, và sự chăm sóc y tế đều đóng vai trò thiết yếu.
Dinh dưỡng cho mèo mang thai: Ăn cho hai!
Trong suốt thai kỳ, nhu cầu dinh dưỡng của mèo mẹ tăng lên đáng kể, đặc biệt là trong những tuần cuối. Mèo mẹ cần nhiều calo, protein, canxi và các vitamin, khoáng chất khác để hỗ trợ sự phát triển của thai nhi và duy trì sức khỏe của bản thân.
- Chuyển sang thức ăn chất lượng cao: Thay vì chỉ cho ăn như bình thường, bạn cần chuyển sang loại thức ăn chất lượng cao, dễ tiêu hóa và giàu năng lượng. Nhiều người chọn thức ăn cho mèo con vì nó cung cấp đủ dưỡng chất cần thiết cho cả mèo mẹ và thai nhi đang phát triển. Việc lựa chọn
[pate cho mèo loại nào tốt](https://thunuoi.org/pate-cho-meo-loai-nao-tot/)hoặc thức ăn khô dành riêng cho mèo mẹ mang thai và cho con bú sẽ là quyết định đúng đắn. Những loại thức ăn này được cân bằng dinh dưỡng để đáp ứng nhu cầu năng lượng và protein cao hơn trong giai đoạn này. - Tăng dần khẩu phần ăn: Không nên tăng khẩu phần ăn đột ngột. Hãy tăng dần lượng thức ăn trong suốt thai kỳ, đặc biệt là từ tuần thứ 3-4 trở đi. Đến cuối thai kỳ, mèo mẹ có thể cần lượng thức ăn gấp rưỡi hoặc gấp đôi so với bình thường.
- Chia thành nhiều bữa nhỏ: Cho mèo mẹ ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày sẽ giúp hệ tiêu hóa của chúng hoạt động tốt hơn và hấp thu dinh dưỡng hiệu quả hơn, đồng thời giảm tình trạng nôn mửa do bụng quá đầy.
- Đảm bảo đủ nước: Luôn cung cấp đủ nước sạch cho mèo mẹ uống. Nước rất quan trọng cho quá trình trao đổi chất và sản xuất sữa sau này.
- Tránh bổ sung vitamin/khoáng chất bừa bãi: Việc bổ sung thêm vitamin hoặc khoáng chất cần có sự hướng dẫn của bác sĩ thú y. Bổ sung quá liều, đặc biệt là canxi, có thể gây hại.
{width=800 height=419}
Thăm khám định kỳ bác sĩ thú y
Việc thăm khám định kỳ bác sĩ thú y trong thai kỳ là cực kỳ quan trọng. Bác sĩ sẽ:
- Xác nhận việc mang thai và ước tính ngày
mèo bao lâu thì đẻdự kiến. - Kiểm tra sức khỏe tổng thể của mèo mẹ.
- Tư vấn về chế độ dinh dưỡng và chăm sóc phù hợp.
- Kiểm tra ký sinh trùng (giun sán) và tư vấn về việc tẩy giun an toàn trong thai kỳ (một số loại thuốc tẩy giun không an toàn cho mèo bầu).
- Giải đáp mọi thắc mắc của bạn về quá trình mang thai và sinh nở.
- Thảo luận về kế hoạch sinh nở và những dấu hiệu cần đưa mèo đến phòng khám cấp cứu.
Chuẩn bị ổ đẻ an toàn và yên tĩnh
Khoảng 1-2 tuần trước ngày mèo bao lâu thì đẻ dự kiến, mèo mẹ sẽ bắt đầu tìm kiếm một nơi kín đáo, ấm áp và an toàn để làm tổ. Bạn nên chuẩn bị sẵn một hoặc nhiều “ổ đẻ” tiềm năng cho mèo lựa chọn.
- Chọn vị trí: Nơi đặt ổ đẻ nên là một góc yên tĩnh, khuất mắt, ít người qua lại trong nhà. Tránh những nơi ồn ào, lạnh lẽo, ẩm thấp hoặc quá sáng sủa.
- Chọn dụng cụ: Một hộp carton lớn, một chiếc cũi chó, hoặc một chiếc giường cho mèo có thành cao đều có thể làm ổ đẻ tốt. Kích thước nên đủ rộng rãi để mèo mẹ có thể nằm thoải mái và chăm sóc đàn con.
- Chuẩn bị lót ổ: Lót bên trong bằng khăn sạch, mềm hoặc chăn cũ. Tránh sử dụng những vật liệu có sợi dễ bị vướng hoặc rách vụn. Thay lót thường xuyên để giữ vệ sinh.
- Để mèo làm quen: Đặt ổ đẻ ở vị trí đã chọn và cho mèo làm quen với nó càng sớm càng tốt. Đặt đồ chơi yêu thích hoặc một chiếc khăn có mùi của mèo vào đó để khuyến khích chúng sử dụng.
{width=800 height=534}
Vận động nhẹ nhàng và giảm căng thẳng
Mèo mang thai vẫn cần vận động nhẹ nhàng để duy trì sức khỏe. Tuy nhiên, bạn nên tránh các hoạt động mạnh hoặc quá sức. Khuyến khích chúng chơi đùa nhẹ nhàng hoặc đi dạo ngắn trong nhà/sân kín. Quan trọng nhất là giữ cho môi trường sống của mèo mẹ yên tĩnh và thoải mái nhất có thể. Tránh những thay đổi đột ngột, tiếng ồn lớn hoặc sự xuất hiện của người lạ/vật nuôi khác có thể gây căng thẳng.
Dấu Hiệu Mèo Sắp Đẻ: Khi Nào Cần Chuẩn Bị?
Khi ngày mèo bao lâu thì đẻ dự kiến cận kề (thường là trong vài ngày cuối của thai kỳ), bạn sẽ thấy mèo mẹ có những dấu hiệu rõ rệt cho thấy quá trình chuyển dạ sắp bắt đầu. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu này giúp bạn chuẩn bị sẵn sàng và có mặt kịp thời để hỗ trợ nếu cần.
Thay đổi thể chất báo hiệu sắp sinh
- Nhiệt độ cơ thể giảm: Đây là một trong những dấu hiệu đáng tin cậy nhất. Khoảng 12-24 giờ trước khi sinh, nhiệt độ cơ thể của mèo mẹ thường giảm xuống dưới 38.3°C (101°F), có thể xuống tới 37.2°C (99°F). Bạn có thể đo nhiệt độ cho mèo bằng nhiệt kế điện tử ở hậu môn (thực hiện nhẹ nhàng và chỉ khi mèo cho phép).
- Núm vú sưng to hơn và có sữa non: Núm vú sẽ tiếp tục sưng lớn hơn và bạn có thể thấy một ít chất lỏng màu vàng đục (sữa non) rỉ ra khi sờ nhẹ.
- Tiết dịch âm đạo: Một ít dịch nhầy, trong hoặc hơi hồng có thể xuất hiện từ âm đạo. Tuy nhiên, nếu dịch có màu xanh đậm, mùi hôi hoặc ra nhiều, đó là dấu hiệu bất thường cần đưa mèo đi khám ngay lập tức.
Thay đổi hành vi: Dấu hiệu chuẩn bị “vượt cạn”
- Bồn chồn, lo lắng: Mèo mẹ có thể trở nên bồn chồn, đi lại liên tục, cào cấu sàn nhà hoặc đồ đạc.
- Mất khẩu phần ăn hoặc ăn ít hơn: Hầu hết mèo cái sẽ bỏ ăn hoặc ăn rất ít trong 24 giờ trước khi sinh.
- Tăng tiếng kêu: Một số mèo sẽ kêu meo meo nhiều hơn bình thường, thể hiện sự khó chịu hoặc tìm kiếm sự chú ý.
- Tìm kiếm nơi kín đáo: Mèo mẹ sẽ tìm đến ổ đẻ đã chuẩn bị hoặc một nơi nào đó mà chúng cảm thấy an toàn và kín đáo để ẩn mình.
- Liếm láp vùng sinh dục: Mèo mẹ sẽ liếm láp vùng bụng và bộ phận sinh dục thường xuyên hơn.
Giai đoạn làm ổ: Dấu hiệu rõ ràng
Mèo mẹ sẽ dành nhiều thời gian ở trong hoặc xung quanh khu vực ổ đẻ đã chọn. Chúng có thể cào bới, sắp xếp lại khăn lót và cố gắng làm cho nơi đó thoải mái nhất có thể. Hành vi này cho thấy chúng đang cảm thấy ngày mèo bao lâu thì đẻ thực sự đã rất gần và sẵn sàng cho cuộc sinh nở. Hãy để mèo mẹ yên tĩnh trong ổ của chúng, quan sát từ xa và không làm phiền trừ khi thực sự cần thiết.
Quá Trình Mèo Sinh Con Diễn Ra Thế Nào?
Sau khi bạn đã theo dõi các dấu hiệu và biết rằng ngày mèo bao lâu thì đẻ đã đến, quá trình sinh nở sẽ bắt đầu. Sinh nở ở mèo cái (gọi là “queening”) thường diễn ra một cách tự nhiên và suôn sẻ, nhưng việc hiểu rõ các giai đoạn sẽ giúp bạn bình tĩnh và biết khi nào cần hỗ trợ hoặc can thiệp y tế.
Các giai đoạn chuyển dạ của mèo
Quá trình sinh nở ở mèo được chia thành ba giai đoạn:
- Giai đoạn 1 (Mở cổ tử cung): Giai đoạn này có thể kéo dài từ 12 đến 24 giờ, đôi khi lâu hơn ở những mèo đẻ lứa đầu. Mèo mẹ sẽ có các cơn co thắt tử cung nhẹ nhàng, giúp cổ tử cung giãn ra để chuẩn bị cho thai nhi đi ra ngoài. Các dấu hiệu trong giai đoạn này thường là bồn chồn, đi lại, thở hổn hển, kêu meo meo, liếm láp vùng sinh dục và có thể nôn mửa. Mèo mẹ thường tìm vào ổ đẻ và ở yên trong đó.
- Giai đoạn 2 (Đẻ con): Đây là giai đoạn các cơn co thắt trở nên mạnh mẽ hơn, giúp đẩy thai nhi ra ngoài. Mỗi thai nhi thường nằm trong một túi ối riêng và được đẩy ra ngoài kèm theo nhau thai (sau hoặc cùng lúc với thai nhi). Khoảng cách giữa các lần sinh có thể khác nhau, từ vài phút đến một giờ hoặc hơn. Trung bình là khoảng 30-60 phút mỗi con. Mèo mẹ sẽ xé bỏ màng ối bao quanh con non (nếu chưa vỡ khi ra ngoài), cắn đứt dây rốn và liếm láp để kích thích con non thở và tuần hoàn máu. Chúng cũng thường ăn nhau thai (điều này là bình thường và cung cấp dinh dưỡng, nhưng bạn có thể loại bỏ bớt nếu lứa đẻ quá đông nhau thai để tránh mèo mẹ bị tiêu chảy).
- Giai đoạn 3 (Đẻ nhau thai): Sau khi mỗi mèo con ra đời, nhau thai của nó sẽ được đẩy ra ngoài. Điều quan trọng là phải đảm bảo có đủ số lượng nhau thai được tống ra ngoài tương ứng với số lượng mèo con (mỗi con một nhau thai). Việc sót nhau thai có thể gây nhiễm trùng nghiêm trọng cho mèo mẹ.
Bạn cần làm gì khi mèo đẻ tại nhà?
Trong hầu hết các trường hợp, mèo cái có thể tự mình hoàn thành quá trình sinh nở mà không cần sự can thiệp của con người. Vai trò của bạn chủ yếu là quan sát, giữ môi trường yên tĩnh và sẵn sàng hỗ trợ khi cần.
- Quan sát từ xa: Đảm bảo bạn có thể quan sát mèo mẹ từ một khoảng cách mà không làm chúng cảm thấy bị làm phiền hoặc căng thẳng.
- Giữ yên tĩnh: Hạn chế tiếng ồn, không cho trẻ nhỏ hoặc vật nuôi khác đến gần ổ đẻ.
- Chuẩn bị sẵn sàng: Chuẩn bị sẵn khăn sạch, mềm (đã tiệt trùng nếu có thể) để lau khô mèo con nếu mèo mẹ không làm, và chỉ khâu nha khoa hoặc sợi chỉ cotton sạch để buộc dây rốn (nếu mèo mẹ không cắn đứt). Tuy nhiên, chỉ can thiệp khi thật cần thiết và có hướng dẫn của bác sĩ thú y.
- Đếm số lượng con và nhau thai: Ghi lại số lượng mèo con ra đời và số lượng nhau thai được tống ra để đảm bảo không có nhau thai bị sót lại.
Khi nào cần can thiệp y tế khẩn cấp?
Mặc dù sinh nở ở mèo thường suôn sẻ, nhưng vẫn có những trường hợp cần sự can thiệp khẩn cấp của bác sĩ thú y. Hãy liên hệ ngay với phòng khám thú y nếu bạn thấy bất kỳ dấu hiệu nào sau đây:
- Mèo mẹ có cơn co thắt mạnh mẽ trong hơn 30-60 phút mà không có mèo con nào được đẩy ra ngoài.
- Có một phần của thai nhi hoặc túi ối bị kẹt lại ở âm đạo và mèo mẹ không thể đẩy ra được.
- Khoảng cách giữa các lần sinh quá lâu (hơn 2-3 giờ) và bạn biết vẫn còn thai nhi trong bụng.
- Mèo mẹ có dấu hiệu đau đớn tột độ, thở hổn hển liên tục, hoặc có biểu hiện suy kiệt.
- Có dịch âm đạo màu xanh đậm, đen hoặc có mùi hôi trước hoặc trong khi sinh.
- Toàn bộ quá trình sinh kéo dài quá 24 giờ mà vẫn chưa hoàn thành.
Việc nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường và tìm kiếm sự trợ giúp chuyên nghiệp kịp thời có thể cứu sống cả mèo mẹ và đàn con.
Chăm Sóc Mèo Mẹ Và Mèo Con Sau Khi Sinh
Chúc mừng! Nếu mọi việc diễn ra suôn sẻ, bạn giờ đây đã có một gia đình mèo mới đáng yêu. Tuy nhiên, công việc chăm sóc không dừng lại ở đây. Giai đoạn sau sinh là cực kỳ quan trọng để đảm bảo sức khỏe cho mèo mẹ và sự phát triển của những chú mèo con bé bỏng.
Chăm sóc ngay sau sinh
Sau khi sinh xong con cuối cùng, mèo mẹ sẽ nằm nghỉ ngơi cùng đàn con. Hãy để chúng có không gian riêng tư. Mèo mẹ sẽ tự mình chăm sóc mèo con bằng cách liếm láp, cho bú và giữ ấm. Bạn chỉ cần đảm bảo môi trường xung quanh ổ đẻ luôn yên tĩnh, ấm áp và sạch sẽ.
Chăm sóc mèo mẹ sau sinh
- Dinh dưỡng và nước uống: Mèo mẹ cho con bú cần lượng calo và nước rất lớn để sản xuất sữa. Tiếp tục cho mèo mẹ ăn thức ăn chất lượng cao dành cho mèo con hoặc mèo mẹ đang cho con bú và đảm bảo luôn có đủ nước sạch. Lượng thức ăn cần thiết có thể gấp 2-3 lần so với bình thường.
- Vệ sinh: Thay khăn lót ổ đẻ thường xuyên để giữ sạch sẽ. Theo dõi vùng sinh dục của mèo mẹ xem có dịch tiết bất thường (màu sắc, mùi hôi) không.
- Quan sát sức khỏe: Theo dõi các dấu hiệu bất thường như sốt, thờ ơ, chán ăn, sưng hoặc đau tuyến sữa (viêm vú), dịch tiết âm đạo có mùi hôi hoặc màu bất thường. Đây có thể là dấu hiệu nhiễm trùng cần sự can thiệp của bác sĩ thú y.
- Thăm khám sau sinh: Nên đưa mèo mẹ đi khám bác sĩ thú y sau sinh vài ngày để kiểm tra sức khỏe tổng thể, đảm bảo tử cung đã co lại bình thường và không có nhau thai sót.
Sau khi sinh, mèo mẹ sẽ dành phần lớn thời gian để chăm sóc đàn con. Nhiệm vụ của bạn là đảm bảo môi trường yên tĩnh và ấm áp, đồng thời cung cấp đủ dinh dưỡng cho mèo mẹ hồi sức và có sữa cho con. Đối với mèo con, sữa mẹ là nguồn sống duy nhất trong vài tuần đầu. Nếu có lý do gì khiến mèo con không được bú mẹ (mèo mẹ bỏ, sữa ít…), bạn cần tìm hiểu về [thức ăn cho mèo con](https://thunuoi.org/thuc-an-cho-meo-con/) thay thế phù hợp, như sữa công thức dành riêng cho mèo con. Việc này đòi hỏi sự tìm hiểu kỹ lưỡng và tốt nhất là tham khảo ý kiến của bác sĩ thú y để đảm bảo mèo con nhận đủ dưỡng chất cần thiết để phát triển khỏe mạnh.
Chăm sóc mèo con sơ sinh
Những chú mèo con mới chào đời cực kỳ mong manh và phụ thuộc hoàn toàn vào mèo mẹ.
- Giữ ấm: Mèo con chưa tự điều chỉnh được nhiệt độ cơ thể. Ổ đẻ cần được giữ ấm (khoảng 29-32°C trong tuần đầu tiên, giảm dần sau đó). Mèo mẹ sẽ giữ ấm cho con bằng cơ thể mình, nhưng bạn có thể cần sử dụng đèn sưởi hoặc tấm sưởi chuyên dụng cho vật nuôi (luôn để một phần ổ không có sưởi để mèo mẹ/mèo con có thể di chuyển ra nếu quá nóng).
- Đảm bảo bú đủ sữa mẹ: Sữa non trong 24-48 giờ đầu sau sinh chứa kháng thể quan trọng giúp mèo con chống lại bệnh tật. Đảm bảo tất cả mèo con đều được bú sữa mẹ. Quan sát xem chúng có bú khỏe không, có ngủ yên sau khi bú không. Mèo con bú đủ sữa thường tăng cân đều đặn.
- Kiểm tra sức khỏe: Theo dõi cân nặng hàng ngày (nên tăng khoảng 10-15g mỗi ngày), kiểm tra xem mắt có mở đúng lúc không (khoảng 10-14 ngày tuổi), tai có mở không (khoảng 14-20 ngày tuổi). Quan sát các dấu hiệu bất thường như biếng ăn, kêu khóc nhiều, nôn mửa, tiêu chảy hoặc chậm tăng cân.
- Vệ sinh: Mèo mẹ sẽ liếm láp để kích thích mèo con đi vệ sinh trong 2-3 tuần đầu. Sau đó, mèo con sẽ bắt đầu tự đi vệ sinh. Giữ ổ đẻ luôn sạch sẽ.
Những vấn đề thường gặp sau sinh
- Viêm vú (Mastitis): Tuyến sữa của mèo mẹ bị sưng, nóng, đau. Mèo mẹ có thể sốt, chán ăn và bỏ bê con.
- Viêm tử cung (Metritis): Nhiễm trùng tử cung do sót nhau thai hoặc khó sinh. Có dịch tiết âm đạo có mùi hôi, sốt, thờ ơ.
- Sản giật (Eclampsia): Tình trạng nguy hiểm do thiếu canxi nghiêm trọng, thường xảy ra trong vài tuần đầu sau sinh khi mèo mẹ sản xuất sữa. Dấu hiệu bao gồm bồn chồn, run rẩy, co giật. Cần cấp cứu thú y ngay lập tức.
- Hội chứng mèo con suy yếu (Fading Kitten Syndrome): Mèo con bị suy yếu dần, bỏ bú, chậm tăng cân, hạ thân nhiệt, thường do nhiễm trùng, dị tật bẩm sinh hoặc không nhận đủ sữa/kháng thể.
Việc chăm sóc mèo mẹ và mèo con sau sinh đòi hỏi sự quan sát cẩn thận và sẵn sàng tìm kiếm sự giúp đỡ từ bác sĩ thú y nếu có bất kỳ dấu hiệu đáng lo ngại nào.
Độ Tuổi Sinh Sản Của Mèo Và Tần Suất Mang Thai
Sau khi đã biết mèo bao lâu thì đẻ cho một lần mang thai, nhiều người lại băn khoăn về khả năng sinh sản của mèo cái nói chung: khi nào chúng có thể bắt đầu sinh sản và có thể mang thai bao nhiêu lứa trong một năm?
Mèo cái bao nhiêu tuổi thì đẻ được lứa đầu?
Mèo cái thường đạt độ tuổi trưởng thành về giới tính (hay còn gọi là “động dục” hoặc “salem”) khá sớm, thường là vào khoảng 5 đến 12 tháng tuổi. Tuy nhiên, đa số mèo cái có thể bắt đầu mang thai và sinh sản lứa đầu tiên khi được khoảng 6 đến 9 tháng tuổi.
Thời điểm này có thể thay đổi tùy thuộc vào giống mèo (mèo Xiêm có thể động dục sớm hơn), cân nặng (mèo nặng cân thường động dục sớm hơn), ánh sáng ban ngày (mèo động dục mạnh vào mùa xuân/hè khi ngày dài hơn) và tình trạng dinh dưỡng.
Mặc dù mèo cái có thể mang thai ở độ tuổi còn rất trẻ (ví dụ 5-6 tháng), nhưng việc cho chúng sinh sản quá sớm không được khuyến khích. Cơ thể của mèo mẹ vẫn chưa phát triển hoàn thiện, việc mang thai và sinh con ở độ tuổi này có thể gây ra rủi ro cho cả mèo mẹ và đàn con. Độ tuổi tốt nhất để mèo cái bắt đầu sinh sản thường là sau 1 tuổi, khi cơ thể đã phát triển đầy đủ.
Mèo có thể mang thai mấy lứa trong một năm?
Mèo là loài động vật mắn đẻ. Chúng có chu kỳ động dục theo mùa và là loài “động dục cảm ứng”, nghĩa là quá trình rụng trứng chỉ xảy ra sau khi có giao phối. Nếu không giao phối, mèo sẽ trải qua các chu kỳ động dục lặp đi lặp lại cho đến khi chúng giao phối hoặc hết mùa sinh sản.
Một mèo cái không được triệt sản có thể trải qua nhiều chu kỳ động dục trong năm, đặc biệt là vào mùa xuân và mùa hè. Về lý thuyết, một mèo cái có thể mang thai vài lứa trong một năm, thậm chí là 3 lứa nếu điều kiện thuận lợi và chúng mang thai lại ngay sau khi cai sữa cho lứa trước. Mỗi lứa có thể sinh trung bình từ 3 đến 5 mèo con (nhưng có thể nhiều hơn hoặc ít hơn).
Điều này có nghĩa là số lượng mèo con mà một cặp mèo không được kiểm soát có thể tạo ra trong vài năm là rất lớn. Đây là lý do chính tại sao việc triệt sản cho mèo cái là cực kỳ quan trọng để kiểm soát số lượng mèo hoang, giảm gánh nặng cho các trại cứu trợ, và quan trọng hơn, giảm thiểu các rủi ro sức khỏe cho chính mèo cưng của bạn (ung thư vú, nhiễm trùng tử cung).
Thai Giả Ở Mèo: Hiện Tượng Ít Gặp Nhưng Cần Biết
Bên cạnh việc tìm hiểu mèo bao lâu thì đẻ khi mang thai thật, bạn cũng nên biết về hiện tượng thai giả ở mèo. Mặc dù không phổ biến như ở chó, nhưng thai giả (pseudopregnancy) vẫn có thể xảy ra ở mèo cái không được triệt sản.
Thai giả là tình trạng mèo cái thể hiện các dấu hiệu thể chất và hành vi giống như đang mang thai hoặc đã sinh con, nhưng thực tế lại không có thai nhi nào trong bụng. Hiện tượng này xảy ra do sự thay đổi hormone sau chu kỳ động dục, đặc biệt là khi mèo đã rụng trứng (thường là do giao phối hoặc do kích thích rụng trứng nhưng không thụ thai).
Dấu hiệu của thai giả có thể bao gồm:
- Núm vú sưng và có thể tiết sữa non.
- Bụng có thể hơi to hơn (nhưng không bằng khi mang thai thật).
- Tăng cân nhẹ.
- Tìm nơi làm ổ.
- Hành vi làm mẹ: mang đồ chơi hoặc vật dụng khác đến ổ và chăm sóc chúng như thể là mèo con, kêu meo meo, có thể hung dữ hơn để bảo vệ “ổ”.
- Biếng ăn hoặc thay đổi khẩu phần ăn.
Các dấu hiệu của thai giả thường xuất hiện khoảng 2-3 tuần sau khi chu kỳ động dục kết thúc và có thể kéo dài vài tuần.
Trong quá trình chăm sóc mèo bầu hoặc nghi ngờ mèo có dấu hiệu lạ, bạn có thể nảy sinh nhiều thắc mắc liên quan đến sức khỏe và dinh dưỡng của chúng. Chẳng hạn, nhiều người băn khoăn liệu [mèo uống sữa tươi không đường được không](https://thunuoi.org/meo-uong-sữa-tươi-không-đường-được-không/) để bổ sung dinh dưỡng trong mọi trường hợp, kể cả khi có dấu hiệu thai giả. Câu trả lời là không nên cho mèo uống sữa bò nói chung, kể cả sữa tươi không đường, vì hầu hết mèo không dung nạp lactose. Việc tìm hiểu kỹ về chế độ ăn phù hợp là rất quan trọng để đảm bảo mèo cưng luôn khỏe mạnh, đặc biệt trong giai đoạn nhạy cảm như mang thai hoặc có dấu hiệu bất thường như thai giả.
Nếu nghi ngờ mèo cưng bị thai giả, bạn nên đưa chúng đi khám bác sĩ thú y để được chẩn đoán chính xác và loại trừ các bệnh lý khác nghiêm trọng hơn. Trong hầu hết các trường hợp, thai giả sẽ tự hết mà không cần điều trị. Tuy nhiên, nếu các triệu chứng nghiêm trọng hoặc kéo dài, bác sĩ thú y có thể kê đơn thuốc để giúp mèo trở lại bình thường. Biện pháp tốt nhất để phòng ngừa thai giả là triệt sản cho mèo cái.
Chuẩn Bị Đón Đàn Mèo Con: Những Gì Cần Có?
Khi ngày mèo bao lâu thì đẻ đã gần kề và bạn nhận thấy các dấu hiệu chuyển dạ, việc chuẩn bị sẵn sàng các vật dụng cần thiết sẽ giúp bạn chủ động hơn và có thể hỗ trợ mèo mẹ một cách hiệu quả.
Dưới đây là danh sách kiểm tra những thứ bạn nên chuẩn bị trước ngày dự sinh ít nhất một tuần:
- Ổ đẻ: Một hộp carton hoặc cũi phù hợp, lót khăn sạch, mềm, đặt ở nơi yên tĩnh.
- Khăn sạch: Nhiều khăn sạch, khô và mềm để lau khô mèo con nếu cần. Có thể chuẩn bị thêm khăn giấy loại tốt.
- Găng tay y tế: Để giữ vệ sinh nếu bạn cần can thiệp.
- Chỉ khâu nha khoa hoặc sợi chỉ cotton sạch: Để buộc dây rốn nếu mèo mẹ không cắn đứt.
- Kéo nhỏ, sắc (đã tiệt trùng): Chỉ dùng để cắt dây rốn sau khi đã buộc chặt (nếu cần).
- Thuốc sát trùng (như Povidone-Iodine): Để sát trùng đầu dây rốn sau khi cắt (chỉ cần một giọt nhỏ).
- Cân nhỏ: Cân nhà bếp kỹ thuật số hoặc cân trẻ em để cân mèo con hàng ngày, theo dõi sự tăng trưởng.
- Bình sữa và sữa công thức cho mèo con: Chuẩn bị sẵn trong trường hợp mèo mẹ không đủ sữa hoặc không chịu cho con bú. Đảm bảo là sữa công thức chuyên dụng cho mèo con, không phải sữa bò hoặc các loại sữa khác. Tìm hiểu về
[thức ăn cho mèo con](https://thunuoi.org/thuc-an-cho-meo-con/)ngay từ bây giờ để biết cách sử dụng sữa công thức nếu cần. - Tấm sưởi (loại cho vật nuôi) hoặc đèn sưởi: Dùng để giữ ấm cho ổ đẻ, đảm bảo nhiệt độ phù hợp cho mèo con sơ sinh. Luôn có khu vực không sưởi để mèo có thể di chuyển.
- Số điện thoại của bác sĩ thú y/phòng khám cấp cứu: Luôn có sẵn để liên hệ ngay khi cần thiết.
- Thùng rác có lót túi: Để xử lý nhau thai hoặc khăn bẩn.
Việc chuẩn bị kỹ lưỡng không chỉ giúp bạn cảm thấy tự tin hơn mà còn đảm bảo bạn có mọi thứ cần thiết để hỗ trợ mèo mẹ và đàn con trong những thời khắc quan trọng nhất.
Khi Nào Cần Đưa Mèo Đi Khám Bác Sĩ Thú Y?
Dù quá trình mang thai và sinh nở ở mèo thường diễn ra tự nhiên, vai trò của bác sĩ thú y là không thể thiếu trong việc đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho mèo mẹ và đàn con.
Bạn nên đưa mèo đi khám bác sĩ thú y vào các thời điểm sau:
- Ngay khi nghi ngờ mèo mang thai: Để xác nhận việc mang thai, ước tính ngày
mèo bao lâu thì đẻdự kiến, và nhận lời khuyên về chăm sóc trong thai kỳ. - Định kỳ trong thai kỳ (nếu bác sĩ yêu cầu): Để theo dõi sự phát triển của thai nhi và sức khỏe của mèo mẹ, đặc biệt nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.
- Trước ngày sinh dự kiến (để thảo luận về kế hoạch sinh): Thảo luận về các dấu hiệu chuyển dạ, những trường hợp cần can thiệp khẩn cấp và chuẩn bị sẵn sàng cho mọi tình huống.
- Khi có dấu hiệu chuyển dạ bất thường: Như đã nêu ở trên (co bóp kéo dài không sinh, có dịch bất thường, kiệt sức…).
- Vài ngày sau khi sinh: Để kiểm tra sức khỏe tổng thể của mèo mẹ, đảm bảo tử cung đã co lại và không có biến chứng sau sinh (viêm vú, viêm tử cung). Bác sĩ cũng sẽ kiểm tra sức khỏe ban đầu cho mèo con.
- Khi mèo con được khoảng 6-8 tuần tuổi: Để khám sức khỏe, tẩy giun lần đầu và tư vấn về lịch tiêm phòng.
Việc chủ động tìm kiếm sự tư vấn và can thiệp y tế kịp thời là trách nhiệm của người chủ, giúp giảm thiểu rủi ro và mang lại kết quả tốt nhất cho gia đình mèo của bạn. Sự chuyên môn của bác sĩ thú y là vô cùng quý giá trong suốt hành trình từ lúc mèo bao lâu thì đẻ cho đến khi mèo con trưởng thành. Đôi khi, trong quá trình chăm sóc sức khỏe cho thú cưng, chúng ta cần tìm hiểu cả những vấn đề tưởng chừng không liên quan trực tiếp. Ví dụ, việc đảm bảo mèo mẹ sau sinh ăn uống đủ chất để phục hồi sức khỏe cũng quan trọng không kém việc chủ chó cần biết cách [bổ sung sắt cho chó](https://thunuoi.org/bo-sung-sat-cho-cho/) khi chúng bị thiếu máu. Mặc dù là hai loài khác nhau, nguyên tắc chung về việc theo dõi sức khỏe, dinh dưỡng và tìm kiếm sự tư vấn chuyên môn vẫn luôn đúng đắn.
{width=800 height=419}
Một khía cạnh khác của việc chăm sóc sức khỏe vật nuôi mà nhiều người quan tâm là làm sao để chúng luôn ăn ngon, ăn đủ. Việc đảm bảo mèo mẹ ăn đủ dinh dưỡng là cực kỳ quan trọng, đặc biệt là trong giai đoạn cho con bú, nhu cầu năng lượng tăng vọt. Đôi khi, giống như việc cần tìm hiểu về [thuốc kích thích ăn cho chó](https://thunuoi.org/thuoc-kich-thich-an-cho-cho/) để giúp những chú cún biếng ăn ngon miệng hơn, chúng ta cũng cần chú ý đến việc mèo mẹ có ăn đủ không, đặc biệt khi chúng có dấu hiệu kén ăn trong thai kỳ hoặc sau sinh. Việc này đòi hỏi sự quan sát tỉ mỉ từ người chủ và sự tư vấn của bác sĩ thú y nếu cần thiết.
Lời Kết
Vậy là chúng ta đã cùng nhau đi qua hành trình tìm hiểu về quá trình mang thai và sinh nở đầy kỳ diệu của mèo cái. Bạn đã biết mèo bao lâu thì đẻ (thường khoảng 63-65 ngày), cách nhận biết các dấu hiệu mang thai qua từng giai đoạn, tầm quan trọng của việc chăm sóc dinh dưỡng và y tế, những gì cần chuẩn bị cho ngày sinh, và cách chăm sóc mèo mẹ cùng đàn con sau khi tất cả thành viên mới đã chào đời khỏe mạnh.
Nuôi dưỡng một cô mèo mang thai và giúp chúng “vượt cạn” thành công là một trải nghiệm đáng nhớ và đòi hỏi sự kiên nhẫn, tình yêu thương, và kiến thức đúng đắn từ phía bạn. Hãy luôn quan sát mèo cưng của mình thật kỹ, đừng ngần ngại tìm kiếm sự tư vấn từ bác sĩ thú y khi có bất kỳ băn khoăn hay dấu hiệu bất thường nào.
Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích và giúp bạn tự tin hơn trên hành trình chăm sóc mèo mẹ và đón chào những chú mèo con đáng yêu. Việc hiểu rõ mèo bao lâu thì đẻ chỉ là điểm khởi đầu, hành trình làm cha mẹ nuôi của bạn với những chú mèo bé bỏng giờ đây mới thực sự bắt đầu!
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi hoặc kinh nghiệm nào muốn chia sẻ về việc mèo bao lâu thì đẻ hoặc chăm sóc mèo mang thai/sau sinh, đừng ngần ngại để lại bình luận bên dưới nhé! Cộng đồng yêu thú cưng của Shop Thú Cưng luôn sẵn sàng lắng nghe và học hỏi từ bạn.