Khi chú cún cưng của bạn “lên chức” làm mẹ, chắc hẳn bạn đang tràn ngập trong cảm xúc hồi hộp và lo lắng. Một trong những câu hỏi lớn nhất mà nhiều chủ nuôi đặt ra lúc này là Chó Bao Lâu Thì đẻ sau khi phối giống thành công? Việc nắm rõ chu kỳ mang thai và các dấu hiệu sắp sinh không chỉ giúp bạn chuẩn bị tốt nhất cho chó mẹ và đàn con sắp chào đời, mà còn giảm bớt căng thẳng không cần thiết. Bài viết này sẽ đi sâu vào mọi khía cạnh liên quan đến thời gian mang thai và sinh nở ở chó, giúp bạn tự tin đồng hành cùng người bạn bốn chân trong giai đoạn đặc biệt này.
Trước khi đi vào chi tiết về thời gian cụ thể, điều quan trọng là phải hiểu rằng quá trình mang thai ở chó không giống nhau hoàn toàn ở mọi cá thể. Có nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến thời gian chính xác, và chúng ta sẽ cùng nhau khám phá những yếu tố đó. Hiểu được chó bầu bao lâu thì đẻ một cách tổng quát là bước đầu tiên và quan trọng nhất. Để có cái nhìn tổng quan về toàn bộ quá trình này, từ khi bắt đầu mang thai cho đến lúc sinh nở, bạn có thể tham khảo thêm thông tin chi tiết về chó bầu bao lâu thì đẻ.
Chó Mang Thai Bao Lâu Là Bình Thường?
Thời gian mang thai trung bình của chó, tính từ ngày phối giống đầu tiên, là khoảng 63 ngày.
Điều này tương đương với khoảng 9 tuần, hoặc xấp xỉ 2 tháng dương lịch. Tuy nhiên, đây chỉ là con số trung bình. Thời gian mang thai thực tế có thể dao động trong một khoảng nhất định.
Phạm vi bình thường cho thời gian mang thai của chó là từ 58 đến 68 ngày. Sự khác biệt này có thể phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm giống chó, số lượng thai, và thậm chí là thời điểm rụng trứng chính xác mà việc phối giống diễn ra. Việc xác định chính xác thời điểm rụng trứng là khá khó khăn nếu không sử dụng các phương pháp theo dõi chuyên sâu như xét nghiệm máu để đo nồng độ progesterone. Do đó, các bác sĩ thú y thường xem xét chó mẹ có thể sinh con trong khoảng thời gian từ ngày 58 đến ngày 68 sau lần phối giống đầu tiên.
- Thời gian Trung bình: 63 ngày (9 tuần)
- Phạm vi Bình thường: 58 – 68 ngày
Sự biến động này có thể khiến chủ nuôi lo lắng, nhưng đó là điều hoàn toàn tự nhiên. Quan trọng là bạn cần theo dõi sát sao các dấu hiệu của chó mẹ khi ngày dự sinh đến gần, thay vì chỉ dựa vào con số 63 ngày một cách cứng nhắc. Việc nắm vững phạm vi này giúp bạn bình tĩnh hơn khi thấy chó mẹ chưa đẻ đúng ngày thứ 63.
{width=800 height=574}
Bác sĩ Thú y Hoàng Anh, người có nhiều năm kinh nghiệm làm việc tại phòng khám, chia sẻ: “Trong thực tế lâm sàng, chúng tôi thường dựa vào ngày phối giống cuối cùng hoặc kết quả siêu âm để dự đoán ngày sinh. Nếu chỉ dựa vào ngày phối giống đầu tiên, sự chênh lệch vài ngày là bình thường. Điều đáng ngại hơn là khi thai kỳ kéo dài quá 68-70 ngày mà chó mẹ vẫn chưa có dấu hiệu chuyển dạ, lúc đó cần kiểm tra y tế ngay lập tức.”
Việc theo dõi sức khỏe tổng thể của chó mẹ trong suốt thai kỳ là cực kỳ quan trọng. Chế độ dinh dưỡng hợp lý, việc thăm khám thú y định kỳ và kiểm soát cân nặng sẽ góp phần đảm bảo một thai kỳ khỏe mạnh và quá trình sinh nở diễn ra thuận lợi hơn. Đừng ngại hỏi bác sĩ thú y về những lo lắng của bạn về chó bao lâu thì đẻ và cách chăm sóc tốt nhất trong từng giai đoạn.
Dấu Hiệu Nhận Biết Chó Đang Mang Thai
Nhận biết sớm chó cưng của bạn có mang thai hay không có thể hơi khó khăn, đặc biệt là trong vài tuần đầu tiên. Tuy nhiên, theo thời gian, các dấu hiệu sẽ trở nên rõ ràng hơn. Dưới đây là các dấu hiệu bạn cần chú ý, từ sớm đến muộn:
Các Dấu Hiệu Sớm (Khoảng 2-4 Tuần Sau Phối Giống)
- Thay đổi hành vi: Chó mẹ có thể trở nên ít hoạt động hơn, ngủ nhiều hơn, hoặc thay đổi thái độ (có thể trở nên dịu dàng, quấn quýt hơn, hoặc hơi khó tính hơn).
- Giảm sự thèm ăn hoặc buồn nôn nhẹ: Một số chó mẹ có thể có biểu hiện “ốm nghén” tương tự con người, ăn ít hơn hoặc thỉnh thoảng nôn nhẹ, đặc biệt vào buổi sáng. Tuy nhiên, điều này không phổ biến và có thể là dấu hiệu của vấn đề sức khỏe khác, nên cần theo dõi cẩn thận.
- Núm vú sưng và hồng hơn: Khoảng 2-3 tuần sau phối giống, bạn có thể thấy núm vú của chó mẹ hơi sưng và có màu hồng đậm hơn bình thường. Vùng lông quanh núm vú có thể rụng bớt.
Dấu Hiệu Rõ Ràng Hơn (Khoảng 4-6 Tuần Sau Phối Giống)
- Bụng bắt đầu to dần: Dấu hiệu này thường trở nên rõ ràng nhất sau tuần thứ 4 hoặc thứ 5 của thai kỳ. Bụng chó mẹ sẽ căng và tròn hơn.
- Tăng cân: Chó mẹ sẽ bắt đầu tăng cân đều đặn khi thai nhi phát triển. Mức tăng cân phụ thuộc vào số lượng thai.
- Núm vú tiếp tục phát triển: Núm vú sẽ sưng và nhô ra rõ rệt hơn.
- Có thể sờ thấy thai nhi (Chỉ nên làm bởi chuyên gia): Khoảng từ tuần thứ 4.5 đến thứ 5.5, bác sĩ thú y có kinh nghiệm có thể nhẹ nhàng sờ nắn vùng bụng để cảm nhận các túi thai hoặc phôi thai nhỏ. Bạn tuyệt đối không nên tự ý làm điều này tại nhà vì có thể gây hại cho thai nhi.
- Siêu âm: Đây là phương pháp chính xác nhất để xác nhận thai sớm, thường có thể thực hiện từ tuần thứ 3-4 sau phối giống. Siêu âm giúp xác định có thai hay không và ước tính số lượng thai nhi.
Dấu Hiệu Cuối Thai Kỳ (Khoảng 6-9 Tuần)
- Bụng rất to và căng: Bụng chó mẹ sẽ rất lớn, bạn có thể cảm nhận hoặc nhìn thấy thai nhi cử động bên trong.
- Tuyến vú phát triển mạnh: Tuyến vú sẽ sưng to và có thể bắt đầu tiết sữa non (chất lỏng trong hoặc hơi vàng nhạt) vài ngày hoặc vài giờ trước khi sinh.
- Thay đổi hành vi chuẩn bị sinh: Chó mẹ sẽ bắt đầu thể hiện các dấu hiệu chuẩn bị cho quá trình sinh nở, như tìm kiếm nơi yên tĩnh để làm ổ, cào bới ổ, trở nên bồn chồn, hoặc mất hứng thú với thức ăn.
Theo dõi các dấu hiệu này giúp bạn ước tính thời điểm chó mẹ sắp sinh. Tuy nhiên, chỉ có bác sĩ thú y mới có thể xác nhận chính xác việc mang thai và đưa ra dự đoán ngày sinh đáng tin cậy hơn dựa trên các phương pháp chẩn đoán y tế.
{width=800 height=444}
Một số chủ nuôi có thể nhầm lẫn giữa mang thai thật và mang thai giả. Mang thai giả là tình trạng chó cái không mang thai nhưng vẫn thể hiện các dấu hiệu vật lý và hành vi giống như đang mang thai (sưng tuyến vú, làm ổ, thậm chí có sữa). Nếu bạn không chắc chắn, hãy đưa chó đến gặp bác sĩ thú y để được kiểm tra.
Chó Cào Ổ Báo Hiệu Sắp Đẻ – Khoảng Bao Lâu Thì Đẻ?
Một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy chó mẹ sắp sinh là hành vi làm ổ và cào bới. Hành vi này là bản năng tự nhiên của chó cái để chuẩn bị một nơi an toàn, ấm cúng để sinh con và chăm sóc đàn con mới sinh. Khi bạn thấy chó mẹ bắt đầu bồn chồn, đi lại nhiều, tìm kiếm một góc khuất yên tĩnh, và đặc biệt là cào bới chăn, đệm, hoặc sàn nhà một cách quyết liệt, đó chính là tín hiệu chó mẹ đang chuẩn bị “lâm bồn”.
Thông thường, hành vi cào ổ này xuất hiện trong giai đoạn tiền chuyển dạ (giai đoạn 1 của quá trình chuyển dạ). Giai đoạn này có thể kéo dài từ 12 đến 24 giờ, đôi khi lên đến 48 giờ ở chó lần đầu mang thai.
- Khi cào ổ bắt đầu: Chó mẹ đang trong giai đoạn 1 của chuyển dạ.
- Thời gian từ cào ổ đến đẻ: Khoảng 12-24 giờ (có thể lâu hơn).
Trong giai đoạn này, chó mẹ cũng có thể biểu hiện các dấu hiệu khác như:
- Mất hứng thú với thức ăn: Hầu hết chó mẹ sẽ từ chối ăn khi chuyển dạ sắp bắt đầu hoặc đã bắt đầu.
- Bồn chồn, lo lắng: Chó mẹ sẽ đi lại liên tục, thở hổn hển, run rẩy hoặc tìm cách trốn vào chỗ kín.
- Nhiệt độ cơ thể giảm: Đây là một dấu hiệu rất đáng tin cậy. Nhiệt độ cơ thể bình thường của chó khoảng 38.3 – 39.2 độ C. Khoảng 12-24 giờ trước khi sinh, nhiệt độ cơ thể chó mẹ thường giảm xuống dưới 37.8 độ C (có thể xuống 37.0-37.2 độ C). Đo nhiệt độ cho chó mẹ hai lần mỗi ngày khi ngày dự sinh đến gần sẽ giúp bạn dự đoán thời điểm sinh chính xác hơn.
- Thở hổn hển: Việc thở nhanh và sâu là cách chó mẹ đối phó với các cơn co thắt tử cung đầu tiên.
- Có thể nôn mửa: Một số chó mẹ có thể nôn một hoặc hai lần trong giai đoạn tiền chuyển dạ.
Khi bạn quan sát thấy chó mẹ bắt đầu cào ổ và có các dấu hiệu bồn chồn, mất ăn, hãy biết rằng quá trình sinh nở đang cận kề. Đây là lúc bạn cần chuẩn bị sẵn sàng cho “sự kiện trọng đại”. Để tìm hiểu kỹ hơn về hành vi cào ổ và thời gian chính xác từ khi cào ổ đến lúc những chú cún đầu tiên chào đời, bạn có thể tham khảo bài viết chuyên sâu về chó cào ổ bao lâu thì đẻ.
Chị Mai Lan, một người nuôi chó lâu năm tại Hà Nội, chia sẻ kinh nghiệm: “Lần đầu tiên chú chó nhà tôi đẻ, tôi thấy nó cứ bồn chồn, đi khắp nhà cào bới, tôi cứ nghĩ nó nghịch. Đến lúc nó bỏ ăn và thở gấp, tôi mới lo lắng tìm hiểu thì biết là sắp đẻ. Từ lúc bắt đầu cào bới đến khi đẻ con đầu tiên là gần một ngày đấy. Cứ chuẩn bị tinh thần là từ khi nó bắt đầu làm ổ là bạn có khoảng 12-24 tiếng để chuẩn bị mọi thứ.”
Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Thời Gian Mang Thai Của Chó
Như đã đề cập, thời gian mang thai trung bình là 63 ngày, nhưng có thể dao động từ 58 đến 68 ngày. Sự biến động này không phải là ngẫu nhiên mà phụ thuộc vào một số yếu tố chính:
1. Giống Chó
Kích thước của giống chó có thể ảnh hưởng một chút đến thời gian mang thai.
- Chó giống nhỏ: Đôi khi có xu hướng sinh sớm hơn một chút so với giống lớn, có thể trong khoảng 58-63 ngày.
- Chó giống lớn và khổng lồ: Thường có xu hướng sinh đủ ngày hoặc hơi muộn hơn một chút, trong khoảng 63-68 ngày.
Tuy nhiên, đây không phải là quy tắc tuyệt đối và sự khác biệt này thường chỉ là vài ngày. Quan trọng hơn là sức khỏe tổng thể của chó mẹ và số lượng thai nhi.
2. Số Lượng Thai Nhi
Số lượng thai nhi trong bụng chó mẹ có thể ảnh hưởng đến thời gian mang thai.
- Thai ít: Nếu chó mẹ mang thai chỉ 1 hoặc 2 con (hay còn gọi là thai đơn), thai kỳ có thể kéo dài hơn một chút, đôi khi vượt quá 65 ngày. Điều này là do không có áp lực đủ lớn lên tử cung để kích thích quá trình chuyển dạ sớm hơn.
- Thai nhiều: Nếu chó mẹ mang thai một đàn con lớn, áp lực lên tử cung sẽ tăng lên nhanh chóng hơn, có thể kích thích quá trình chuyển dạ xảy ra sớm hơn, có thể trong khoảng 58-62 ngày.
3. Tuổi và Sức Khỏe của Chó Mẹ
- Chó mẹ già hoặc quá trẻ: Chó mẹ lần đầu mang thai khi còn quá trẻ hoặc đã lớn tuổi có thể có quá trình mang thai và sinh nở phức tạp hơn, đôi khi ảnh hưởng đến thời gian sinh.
- Tình trạng sức khỏe: Chó mẹ có sẵn các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn hoặc gặp biến chứng trong thai kỳ (như nhiễm trùng, suy dinh dưỡng) có thể sinh non hoặc gặp khó khăn trong quá trình chuyển dạ, làm thay đổi thời gian dự kiến.
4. Dinh Dưỡng và Chăm Sóc
Chế độ dinh dưỡng cân bằng và đầy đủ trong suốt thai kỳ là cực kỳ quan trọng. Thiếu hụt dinh dưỡng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi và sức khỏe của chó mẹ, tiềm ẩn nguy cơ sinh non hoặc các vấn đề khác. Ngược lại, chó mẹ được chăm sóc tốt, cung cấp đầy đủ năng lượng và dưỡng chất cần thiết (đặc biệt trong giai đoạn cuối thai kỳ) sẽ có sức khỏe tốt nhất để hoàn thành thai kỳ đúng thời hạn và sinh nở thành công.
5. Thời điểm Phối Giống So với Thời điểm Rụng Trứng
Đây là yếu tố khoa học phức tạp nhất. Thời gian mang thai thực sự tính từ thời điểm trứng được thụ tinh thành công. Tuy nhiên, việc phối giống có thể diễn ra trước hoặc sau thời điểm rụng trứng tối ưu. Tinh trùng có thể sống sót trong đường sinh dục của chó cái vài ngày. Do đó, nếu phối giống diễn ra trước khi trứng rụng vài ngày, thai kỳ thực tế (tính từ thụ tinh) sẽ ngắn hơn so với tính từ ngày phối giống. Ngược lại, nếu phối giống diễn ra ngay sau khi trứng rụng, thời gian sẽ sát hơn với 63 ngày. Đây là lý do chính dẫn đến sự dao động 58-68 ngày khi chỉ dựa vào ngày phối giống.
Việc hiểu các yếu tố này giúp bạn có cái nhìn khách quan hơn về việc chó bao lâu thì đẻ và không quá hoảng hốt nếu thời gian sinh không chính xác là 63 ngày.
{width=800 height=500}
Chuyên gia dinh dưỡng thú cưng Lê Thu Hoài khuyên: “Dinh dưỡng cho chó mẹ trong thai kỳ cần được điều chỉnh, đặc biệt tăng cường protein và năng lượng ở giai đoạn cuối. Sử dụng thức ăn chuyên biệt cho chó mẹ mang thai và chó con bú sẽ đảm bảo chó mẹ có đủ sức khỏe để hoàn thành thai kỳ và nuôi con, đồng thời ảnh hưởng tích cực đến thời gian mang thai và sức khỏe của đàn con.”
Chuẩn Bị Gì Khi Chó Sắp Sinh?
Khi ngày dự sinh của chó mẹ đến gần và bạn bắt đầu thấy các dấu hiệu tiền chuyển dạ như cào ổ, bồn chồn, và đặc biệt là nhiệt độ cơ thể giảm, đây là lúc bạn cần tập trung vào việc chuẩn bị sẵn sàng mọi thứ cho cuộc “vượt cạn” sắp tới. Sự chuẩn bị chu đáo sẽ giúp chó mẹ cảm thấy an toàn, thoải mái và quá trình sinh nở diễn ra suôn sẻ hơn.
1. Làm Tổ Đẻ (Whelping Box)
Đây là nơi chó mẹ sẽ sinh con và nuôi dưỡng đàn con trong vài tuần đầu đời. Tổ đẻ lý tưởng nên:
- Yên tĩnh và ấm áp: Chọn một vị trí khuất, ít người qua lại trong nhà. Nhiệt độ phòng nên duy trì ổn định, khoảng 22-25 độ C. Tránh gió lùa hoặc nơi quá nóng.
- An toàn: Tổ cần có thành cao vừa đủ để chó con không bò ra ngoài trong những ngày đầu, nhưng cũng đủ thấp để chó mẹ ra vào dễ dàng. Có thể thêm thanh chắn ở các cạnh bên trong để ngăn chó mẹ vô tình đè lên con.
- Thoải mái và dễ vệ sinh: Lót sàn tổ bằng vật liệu mềm, thấm hút tốt và dễ thay thế như khăn cũ, chăn mỏng, hoặc giấy báo vụn. Tránh dùng vật liệu có sợi dễ bị rối vào chân hoặc cổ chó con.
Bạn nên giới thiệu tổ đẻ cho chó mẹ làm quen khoảng 1-2 tuần trước ngày dự sinh để chó mẹ cảm thấy thoải mái và xem đó là “lãnh thổ” an toàn của mình.
2. Chuẩn Bị Dụng Cụ Cần Thiết
Sắp xếp sẵn các vật dụng cần thiết và để chúng gần khu vực tổ đẻ. Bạn sẽ không muốn phải cuống cuồng tìm kiếm khi chó mẹ đang chuyển dạ.
- Khăn sạch, khô: Số lượng lớn để lau khô chó con ngay khi vừa chào đời.
- Kéo y tế hoặc kéo sắc: Đã khử trùng để cắt dây rốn (chó mẹ thường tự cắn, nhưng bạn cần chuẩn bị nếu cần can thiệp).
- Chỉ nha khoa hoặc chỉ y tế: Để buộc dây rốn (nếu cần cắt).
- Dung dịch sát trùng (như Povidone-Iodine): Để sát trùng cuống rốn chó con sau khi cắt.
- Cân tiểu ly: Để cân trọng lượng từng chó con sau sinh, giúp theo dõi sự phát triển.
- Sổ và bút: Để ghi lại thời gian sinh của từng con, giới tính, cân nặng, màu lông và bất kỳ lưu ý nào.
- Bóng đèn sưởi hoặc tấm sưởi: Để giữ ấm cho chó con trong những ngày đầu (cần cẩn thận để tránh quá nóng và luôn có chỗ cho chó con di chuyển ra khỏi nguồn nhiệt).
- Găng tay y tế: Để giữ vệ sinh khi hỗ trợ chó mẹ.
- Thùng rác: Để xử lý khăn bẩn và nhau thai.
- Số điện thoại bác sĩ thú y: Luôn sẵn sàng liên hệ trong trường hợp khẩn cấp.
- Xi lanh nhỏ (không kim): Nếu cần cho chó con bú sữa ngoài.
- Sữa chuyên dụng cho chó con: Chỉ dùng khi chó mẹ không đủ sữa hoặc có vấn đề.
3. Liên Hệ Bác Sĩ Thú Y
Thông báo cho bác sĩ thú y của bạn về ngày dự sinh của chó mẹ. Hỏi về quy trình liên lạc trong trường hợp sinh khó hoặc cần hỗ trợ ngoài giờ hành chính. Lên kế hoạch khám thai lần cuối trước ngày dự sinh để bác sĩ kiểm tra tình trạng chó mẹ và thai nhi, ước lượng số lượng con và tư vấn thêm.
4. Chế Độ Dinh Dưỡng Đặc Biệt
Trong giai đoạn cuối thai kỳ (khoảng 3 tuần cuối) và trong giai đoạn cho con bú, nhu cầu năng lượng và dinh dưỡng của chó mẹ tăng lên đáng kể. Chuyển dần sang thức ăn chất lượng cao dành cho chó mẹ mang thai và cho con bú. Cho ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày có thể giúp chó mẹ tiêu hóa tốt hơn do bụng to chèn ép dạ dày.
Việc chuẩn bị đầy đủ không chỉ giúp bạn đối phó hiệu quả khi chó mẹ chuyển dạ mà còn thể hiện sự quan tâm, tạo cảm giác an tâm cho chó mẹ trong thời khắc quan trọng.
“
Bác sĩ Thú y Phan Văn Minh tư vấn: “Nhiều chủ nuôi hay lo lắng quá mức và muốn can thiệp quá nhiều trong quá trình sinh. Hãy nhớ rằng sinh nở là bản năng của chó. Nhiệm vụ của bạn là chuẩn bị môi trường an toàn, sạch sẽ và chỉ can thiệp khi thực sự cần thiết hoặc có dấu hiệu bất thường. Việc đo nhiệt độ cơ thể chó mẹ là công cụ hữu ích nhất để dự đoán thời điểm sinh.”
Quá Trình Chuyển Dạ và Sinh Nở ở Chó Diễn Ra Như Thế Nào?
Khi bạn đã chuẩn bị đầy đủ và chó mẹ bắt đầu có các dấu hiệu chuyển dạ rõ rệt (nhiệt độ giảm, bồn chồn, cào ổ, thở gấp), bạn cần theo dõi sát sao nhưng giữ khoảng cách để không gây căng thẳng cho chó mẹ. Quá trình chuyển dạ và sinh nở ở chó thường được chia thành ba giai đoạn:
Giai Đoạn 1: Tiền Chuyển Dạ
- Mục tiêu: Mở cổ tử cung và chuẩn bị đường sinh.
- Dấu hiệu: Như đã nói ở trên – bồn chồn, cào ổ, thở hổn hển, run rẩy, bỏ ăn, nhiệt độ cơ thể giảm xuống dưới 37.8 độ C (thường 37.0-37.2 độ C). Chó mẹ có thể tìm nơi kín đáo hoặc ở lì trong tổ đẻ.
- Thời gian: Thường kéo dài từ 12 đến 24 giờ, đôi khi lâu hơn ở chó lần đầu sinh hoặc khi chỉ có một thai nhi.
- Lưu ý: Đây là giai đoạn chuẩn bị. Các cơn co thắt tử cung đã bắt đầu nhưng chưa đủ mạnh để đẩy thai ra ngoài. Bạn có thể thấy chó mẹ liếm vùng sinh dục. Hãy giữ yên tĩnh và cho chó mẹ không gian riêng.
Giai Đoạn 2: Đẻ Con
- Mục tiêu: Đẩy thai nhi ra khỏi tử cung và qua đường sinh.
- Dấu hiệu: Bắt đầu bằng các cơn co thắt bụng mạnh mẽ, có thể nhìn thấy rõ hoặc sờ thấy. Chó mẹ sẽ rặn đẻ.
- Thời gian: Thai nhi đầu tiên thường được sinh ra trong vòng 1-2 giờ sau khi các cơn rặn đẻ mạnh mẽ bắt đầu. Khoảng cách giữa các chó con thường là từ 30 phút đến 1 giờ, nhưng có thể kéo dài tới 2-3 giờ giữa các lần đẻ nếu chó mẹ nghỉ ngơi. Toàn bộ quá trình đẻ có thể kéo dài vài giờ hoặc thậm chí lên đến 24 giờ nếu số lượng thai lớn và khoảng cách giữa các con dài.
- Quá trình: Thai nhi có thể ra theo tư thế đầu trước hoặc đuôi trước, cả hai đều là bình thường. Mỗi thai nhi được bọc trong một túi màng ối. Sau khi con đầu tiên ra, chó mẹ sẽ liếm vỡ màng ối, cắn đứt dây rốn và liếm sạch chó con để kích thích hô hấp và tuần hoàn.
- Lưu ý: Hầu hết chó mẹ tự xoay sở rất tốt. Bạn chỉ cần quan sát và sẵn sàng can thiệp nếu cần (ví dụ: chó mẹ kiệt sức không liếm con, màng ối không vỡ). Nếu khoảng cách giữa các chó con vượt quá 2-3 giờ mà không có dấu hiệu rặn đẻ nào, hoặc chó mẹ rặn mạnh kéo dài hơn 30 phút mà không có con nào ra, bạn cần liên hệ bác sĩ thú y ngay.
Giai Đoạn 3: Đẻ Nhau Thai
- Mục tiêu: Đẩy nhau thai ra ngoài.
- Dấu hiệu: Sau khi mỗi chó con được sinh ra, nhau thai tương ứng sẽ được đẩy ra ngoài sau đó ít phút.
- Thời gian: Thường xảy ra sau khi sinh mỗi chó con, hoặc đôi khi vài nhau thai ra cùng lúc sau khi vài con đã đẻ xong.
- Lưu ý: Chó mẹ thường có bản năng ăn nhau thai. Điều này được cho là để dọn dẹp hiện trường và cung cấp một ít dưỡng chất. Tuy nhiên, ăn quá nhiều nhau thai có thể gây nôn mửa và tiêu chảy. Bạn nên hạn chế chó mẹ ăn chỉ 1-2 cái hoặc loại bỏ chúng ngay sau khi chúng ra. Điều quan trọng là đếm số lượng nhau thai ra để đảm bảo rằng mỗi chó con sinh ra đều có nhau thai đi kèm và không còn nhau thai nào sót lại trong tử cung. Sót nhau thai có thể dẫn đến nhiễm trùng nghiêm trọng.
Toàn bộ quá trình từ khi bắt đầu giai đoạn 1 đến khi sinh xong chó con cuối cùng và tất cả nhau thai ra hết có thể kéo dài từ vài giờ đến 24 giờ. Việc theo dõi cẩn thận từng giai đoạn sẽ giúp bạn nhận biết khi nào mọi thứ diễn ra bình thường và khi nào cần sự trợ giúp chuyên nghiệp.
{width=800 height=534}
Chị Nguyệt Anh, một chuyên gia huấn luyện chó, kể: “Tôi từng chứng kiến một ca đẻ của giống chó nhỏ. Chó mẹ đẻ rất nhanh, con nọ nối tiếp con kia chỉ cách nhau 15-20 phút. Nhưng cũng có lần tôi thấy chó đẻ cách nhau tới 3 tiếng mới ra con tiếp theo. Quan trọng là chó mẹ vẫn khỏe mạnh, không có dấu hiệu kiệt sức và vẫn rặn đẻ hiệu quả khi có cơn co thắt. Sự kiên nhẫn theo dõi là chìa khóa.”
Khi Nào Cần Can Thiệp Y Tế?
Mặc dù sinh nở là quá trình tự nhiên, không phải lúc nào cũng diễn ra suôn sẻ. Đôi khi, chó mẹ có thể gặp khó khăn và cần sự can thiệp của bác sĩ thú y. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường và hành động kịp thời có thể cứu sống cả chó mẹ và đàn con. Hãy liên hệ ngay với bác sĩ thú y nếu bạn thấy bất kỳ dấu hiệu nào sau đây:
- Giai đoạn 1 kéo dài quá 24-48 giờ mà không chuyển sang giai đoạn 2: Nếu chó mẹ bồn chồn, bỏ ăn, nhiệt độ giảm, nhưng không có dấu hiệu rặn đẻ rõ ràng sau hơn một ngày, có thể có vấn đề.
- Chó mẹ rặn đẻ mạnh mẽ kéo dài hơn 30 phút mà không có con nào ra: Điều này có thể cho thấy có vật cản trong đường sinh (chó con quá to, vị trí bất thường) hoặc tử cung co bóp yếu.
- Khoảng cách giữa các chó con quá lâu: Nếu đã hơn 2-3 giờ kể từ khi chó con cuối cùng được sinh ra mà không có dấu hiệu sắp có con tiếp theo (đặc biệt nếu bạn biết vẫn còn thai nhi trong bụng).
- Chó mẹ kiệt sức hoặc có biểu hiện đau dữ dội: Thở gấp bất thường kéo dài, sùi bọt mép, rên rỉ liên tục, suy sụp tinh thần.
- Chảy dịch âm đạo có màu bất thường: Dịch có màu xanh lá cây đậm (xuất hiện trước khi con đầu tiên ra, màu xanh lá cây sau khi một con ra là bình thường), có mùi hôi, hoặc chảy máu quá nhiều.
- Có dấu hiệu bất thường về nhau thai: Đã sinh ra nhiều chó con nhưng không thấy nhau thai ra tương ứng, hoặc nghi ngờ còn nhau thai sót lại.
- Nhiệt độ cơ thể trở lại bình thường hoặc tăng lên trong giai đoạn chuyển dạ/sau sinh: Nhiệt độ tăng cao sau sinh có thể là dấu hiệu nhiễm trùng.
- Bạn thấy có gì đó không ổn: Tin vào trực giác của bạn. Nếu bạn cảm thấy lo lắng về tình trạng của chó mẹ, tốt nhất là gọi cho bác sĩ thú y để được tư vấn.
Trong một số trường hợp, chó mẹ có thể cần được can thiệp bằng thuốc để tăng cường co bóp tử cung (Oxytocin), hoặc thậm chí cần phẫu thuật (mổ lấy thai) để đưa các con ra ngoài một cách an toàn. Sự can thiệp sớm và đúng lúc từ chuyên gia là rất quan trọng để giảm thiểu rủi ro cho cả mẹ và con.
"Đừng ngần ngại gọi bác sĩ thú y ngay cả khi bạn chỉ hơi băn khoăn. Thà kiểm tra sớm còn hơn để muộn. Nhiều ca khó đẻ được xử lý thành công nhờ chủ nuôi phát hiện sớm dấu hiệu bất thường và đưa chó mẹ đến phòng khám kịp thời." - Bác sĩ Thú y Trần Văn Long, chuyên về phẫu thuật thú y.Việc theo dõi sát sao trong suốt quá trình chuyển dạ là trách nhiệm của chủ nuôi. Hãy giữ bình tĩnh và tập trung vào việc quan sát, ghi chép lại các mốc thời gian và dấu hiệu để cung cấp thông tin chính xác cho bác sĩ thú y khi cần. Đôi khi, một dấu hiệu tưởng chừng nhỏ nhặt lại là tín hiệu quan trọng của một vấn đề tiềm ẩn.
Trong trường hợp chó mẹ gặp vấn đề sức khỏe khác không liên quan trực tiếp đến thai kỳ nhưng có thể xảy ra bất cứ lúc nào, ví dụ như chó nôn ra bọt trắng, bạn cũng cần theo dõi và tham khảo ý kiến bác sĩ thú y. Mặc dù hiện tượng này không phải là dấu hiệu trực tiếp của việc sắp đẻ, nhưng nó có thể là biểu hiện của stress, vấn đề tiêu hóa hoặc một bệnh lý khác cần được loại trừ, đặc biệt khi chó mẹ đang trong giai đoạn nhạy cảm như mang thai hoặc sau sinh. Để hiểu rõ hơn về nguyên nhân và cách xử lý khi chó nôn ra bọt trắng, bạn nên tìm hiểu kỹ lưỡng để sẵn sàng ứng phó với mọi tình huống.
Chăm Sóc Chó Mẹ và Chó Con Sau Sinh
Quá trình sinh nở đã kết thúc, nhưng công việc của bạn vẫn chưa xong. Giai đoạn sau sinh là thời kỳ quan trọng để chó mẹ phục hồi sức khỏe và nuôi dưỡng đàn con. Chăm sóc đúng cách trong giai đoạn này sẽ đảm bảo chó mẹ đủ sữa, khỏe mạnh và đàn con phát triển tốt.
1. Chăm Sóc Chó Mẹ
- Dinh dưỡng: Chó mẹ đang cho con bú cần lượng năng lượng và dinh dưỡng rất cao, thậm chí cao hơn cả khi mang thai. Tiếp tục cho chó mẹ ăn thức ăn chất lượng cao dành cho chó mẹ mang thai và cho con bú. Cho ăn tự do (ad libitum) hoặc nhiều bữa nhỏ trong ngày. Đảm bảo luôn có nước sạch sẵn sàng vì việc tạo sữa đòi hỏi rất nhiều nước.
- Vệ sinh: Giữ khu vực ổ đẻ sạch sẽ và khô ráo. Thay lớp lót ổ đẻ thường xuyên. Chó mẹ sẽ tự vệ sinh cho mình và cho con, nhưng bạn có thể giúp lau nhẹ nhàng vùng sinh dục nếu cần. Quan sát dịch tiết âm đạo của chó mẹ, trong vài tuần đầu sau sinh có thể có dịch màu đỏ sẫm hoặc nâu đỏ nhạt (gọi là sản dịch), nhưng không được có mùi hôi, màu xanh lá cây liên tục hoặc máu tươi nhiều.
- Nghỉ ngơi: Đảm bảo chó mẹ có đủ thời gian nghỉ ngơi. Hạn chế khách đến thăm trong vài tuần đầu để giảm stress cho chó mẹ.
2. Chăm Sóc Chó Con
- Giữ ấm: Chó con sơ sinh không thể tự điều chỉnh nhiệt độ cơ thể. Đảm bảo nhiệt độ trong ổ đẻ luôn ấm áp (khoảng 29-32 độ C trong tuần đầu, giảm dần xuống 24-27 độ C trong tuần thứ hai). Sử dụng đèn sưởi hoặc tấm sưởi chuyên dụng và theo dõi cẩn thận để tránh quá nóng. Luôn có không gian mát hơn một chút trong ổ để chó con có thể di chuyển ra nếu cần.
- Cho bú: Đảm bảo tất cả chó con đều được bú sữa đầu (colostrum) từ chó mẹ trong vòng 12-24 giờ đầu sau sinh. Sữa đầu chứa kháng thể giúp chó con chống lại bệnh tật. Quan sát xem chó con có bú đủ không (chúng sẽ ngủ yên sau khi bú no, không rên rỉ liên tục, tăng cân đều đặn). Nếu chó mẹ không đủ sữa hoặc từ chối cho bú, bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ thú y về việc cho bú sữa ngoài bằng sữa chuyên dụng cho chó con.
- Vệ sinh: Chó mẹ sẽ liếm kích thích chó con đi vệ sinh trong vài tuần đầu. Bạn chỉ cần giữ ổ đẻ sạch sẽ.
- Theo dõi sức khỏe: Quan sát chó con hàng ngày xem có dấu hiệu bất thường không (quấy khóc liên tục, bỏ bú, lạnh, tiêu chảy, sưng rốn).
- Kiểm tra sức khỏe và tiêm phòng: Đưa chó mẹ và đàn con đi khám bác sĩ thú y trong vài ngày đầu sau sinh để kiểm tra sức khỏe tổng thể. Bác sĩ sẽ tư vấn về lịch tẩy giun và tiêm phòng cho chó con. Việc tiêm phòng rất quan trọng để bảo vệ chó con khỏi các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Về việc chó mới đẻ bao lâu thì tiêm phòng cho cả chó mẹ và chó con, có những lịch trình cụ thể cần tuân theo. Thông thường, chó con bắt đầu tiêm phòng mũi đầu tiên vào khoảng 6-8 tuần tuổi. Để có thông tin chi tiết và chính xác nhất về lịch tiêm phòng sau sinh cho chó mẹ và chó con, bạn nên tham khảo bài viết chuyên biệt về chó mới đẻ bao lâu thì tiêm phòng.
Việc chăm sóc giai đoạn sau sinh đòi hỏi sự kiên nhẫn và quan sát. Nhưng nhìn thấy đàn chó con khỏe mạnh lớn lên từng ngày là niềm hạnh phúc lớn lao cho mọi chủ nuôi.
{width=800 height=800}
Thêm một lưu ý về chăm sóc tổng thể cho chó cưng ở mọi giai đoạn, bao gồm cả chó mẹ sau sinh hoặc chó con lớn hơn. Việc tắm cho chó đúng cách và đúng thời điểm cũng góp phần vào sức khỏe và vệ sinh chung. Tần suất tắm có thể khác nhau tùy thuộc vào giống chó và lối sống. Ví dụ, với giống chó cảnh phổ biến như Poodle, việc chăm sóc lông và da rất quan trọng. Nhiều người thắc mắc chó poodle bao lâu tắm 1 lần để giữ cho bộ lông xoăn luôn sạch đẹp mà không làm khô da. Mặc dù không trực tiếp liên quan đến việc chó bao lâu thì đẻ, nhưng đây là một phần kiến thức hữu ích về chăm sóc chó nói chung mà chủ nuôi cần biết để giữ cho thú cưng của mình luôn khỏe mạnh và sạch sẽ.
Các Câu Hỏi Thường Gặp Về Thời Gian Mang Thai và Sinh Nở ở Chó
Hiểu được thời gian mang thai trung bình là 63 ngày là tốt, nhưng chắc hẳn bạn vẫn còn nhiều thắc mắc cụ thể hơn. Dưới đây là giải đáp cho một số câu hỏi phổ biến nhất liên quan đến việc chó bao lâu thì đẻ:
Chó lần đầu mang thai bao lâu thì đẻ?
Chó lần đầu mang thai (chó tơ) thường có thời gian mang thai tương tự như chó đã sinh sản nhiều lần, khoảng 63 ngày. Tuy nhiên, giai đoạn tiền chuyển dạ (giai đoạn 1 – bồn chồn, cào ổ) có thể kéo dài hơn, đôi khi lên đến 24-48 giờ, do chó chưa có kinh nghiệm và có thể hơi lúng túng. Quá trình đẻ thực tế (giai đoạn 2) cũng có thể diễn ra chậm hơn một chút giữa các con so với chó mẹ giàu kinh nghiệm.
Chó giống nhỏ bao lâu thì đẻ?
Chó giống nhỏ (như Chihuahua, Yorkshire Terrier, Poodle Toy) thường có thời gian mang thai trong phạm vi bình thường từ 58 đến 68 ngày, nhưng đôi khi có xu hướng sinh sớm hơn một chút so với giống lớn, có thể trong khoảng 58-63 ngày. Tuy nhiên, điều này phụ thuộc nhiều vào số lượng thai và sức khỏe tổng thể hơn là chỉ kích thước giống.
Chó giống lớn bao lâu thì đẻ?
Chó giống lớn và khổng lồ (như Golden Retriever, Labrador Retriever, Great Dane) cũng có thời gian mang thai trong phạm vi bình thường, nhưng thường có xu hướng sinh đủ ngày hoặc hơi muộn hơn, có thể trong khoảng 63-68 ngày. Số lượng thai lớn trong bụng chó giống lớn có thể khiến chúng sinh sớm hơn một chút trong phạm vi này.
Mang thai giả có ảnh hưởng đến thời gian đẻ thật không?
Mang thai giả là một hiện tượng hoàn toàn riêng biệt với mang thai thật. Nếu chó đã trải qua một đợt mang thai giả, điều đó không ảnh hưởng đến thời gian mang thai thực sự của nó trong những lần phối giống thành công sau này. Thời gian mang thai thật vẫn sẽ nằm trong khoảng 58-68 ngày tính từ ngày phối giống.
Chó phối giống bao lâu thì có dấu hiệu mang thai?
Các dấu hiệu mang thai ở chó thường bắt đầu xuất hiện khoảng 2-3 tuần sau khi phối giống thành công. Các dấu hiệu sớm nhất bao gồm thay đổi hành vi nhẹ, núm vú sưng và hồng hơn. Các dấu hiệu rõ ràng hơn như bụng to và tăng cân thường xuất hiện từ tuần thứ 4-5 trở đi. Siêu âm có thể xác nhận thai sớm nhất vào khoảng 3 tuần sau phối giống.
Tại sao chó chậm đẻ?
Nếu chó mẹ đã qua ngày dự kiến (63 ngày) mà vẫn chưa có dấu hiệu chuyển dạ rõ ràng, đó là điều cần theo dõi. Nếu thai kỳ kéo dài quá 68 ngày mà không có bất kỳ dấu hiệu tiền chuyển dạ nào (giảm nhiệt độ, bồn chồn, cào ổ), bạn cần liên hệ ngay với bác sĩ thú y. Các nguyên nhân chậm đẻ có thể bao gồm sai lệch ngày phối giống, số lượng thai ít, hoặc các vấn đề y tế tiềm ẩn cần được chẩn đoán và xử lý kịp thời.
Chó đẻ kéo dài bao lâu là bình thường?
Toàn bộ quá trình chuyển dạ và sinh nở ở chó, tính từ khi bắt đầu giai đoạn 1 (tiền chuyển dạ với dấu hiệu bồn chồn, cào ổ, nhiệt độ giảm) đến khi sinh xong con cuối cùng và nhau thai ra hết, có thể kéo dài từ vài giờ đến 24 giờ. Giai đoạn đẻ con (giai đoạn 2) với các cơn rặn đẻ mạnh mẽ thường diễn ra không quá 12-24 giờ, với khoảng cách giữa các con thường từ 30 phút đến 1 giờ. Nếu quá trình kéo dài bất thường (rặn mạnh không ra con, khoảng cách giữa các con quá lâu), cần can thiệp y tế.
Hiểu rõ các câu hỏi và câu trả lời này giúp bạn có cái nhìn toàn diện hơn về quá trình sinh sản ở chó và biết cách ứng phó trong từng trường hợp cụ thể.
{width=800 height=606}
Chủ trại giống chó Bích Phượng chia sẻ kinh nghiệm thực tế: “Khi phối giống, tôi thường ghi lại ngày để dễ theo dõi. Nếu sau 65 ngày mà chưa thấy dấu hiệu gì, tôi sẽ bắt đầu lo lắng và theo dõi nhiệt độ kỹ hơn. Nếu đến ngày 68-69 vẫn không có gì, tôi sẽ đưa đi khám. Hầu hết các trường hợp chậm đẻ đều có nguyên nhân và cần can thiệp sớm.”
Kết Luận
Việc theo dõi và chuẩn bị cho quá trình sinh nở của chó cưng là một trải nghiệm đầy ý nghĩa nhưng cũng không kém phần thử thách. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã có được những thông tin hữu ích và cái nhìn tổng quan nhất về việc chó bao lâu thì đẻ, các dấu hiệu đi kèm, và cách chuẩn bị tốt nhất để chào đón những thành viên mới trong gia đình.
Hãy nhớ rằng, thời gian mang thai trung bình của chó là 63 ngày, nhưng sự dao động trong khoảng 58-68 ngày là hoàn toàn bình thường và phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Điều quan trọng không phải là con số chính xác, mà là khả năng nhận biết các dấu hiệu chó mẹ sắp chuyển dạ, chuẩn bị một môi trường an toàn và sạch sẽ, và sẵn sàng liên hệ với bác sĩ thú y khi cần thiết.
Sự quan tâm, chăm sóc chu đáo và sự chuẩn bị kỹ lưỡng của bạn sẽ là yếu tố quan trọng nhất giúp chó mẹ trải qua quá trình sinh nở một cách an toàn và thành công. Đừng ngại tìm kiếm sự trợ giúp từ các chuyên gia hoặc những người chủ nuôi có kinh nghiệm khác. Chúc bạn và gia đình có một cuộc “vượt cạn” suôn sẻ và chào đón đàn chó con đáng yêu một cách trọn vẹn niềm vui!